aanvoerder der Tirolers in hunnen opstand tegen de fransche overheersching, geb. 22 Nov. 1767 in de herberg aan het Zand te St.-Leonard in het Passeyr-dal, uit dien hoofde bijgenaamd "de Zandkastelein" (Sandwirth), dreef bij zijn herbergiersbedrijf tevens handel in granen op Italië, en was reeds in 1796 kommandant van eene compagnie tiroler scherpschutters tegen de Franschen aan het Garda-meer; groote bedrijvigheid legde hij aan den dag 1803 bij de oprichting van de landweer; onder Hormayr’s leiding werd 1808 door H. den opstand tegen Beieren voorbereid, en 1809 stond hij aan het hoofd der opstandelingen; door de zegevierende gevechten bij Innsbruck, Hall en Stertzing (11—13 April) bevrijdde H. Noord-en Middel-Tirol van de Beierschen en Franschen, en door de overwinning aan den Isel (25 en 29 Mei) verdreef hij opnieuw de Beierschen, die intusschen weder in Tirol waren komen vallen.
Toen na den te Znaim gesloten wapenstilstand Tirol weder van Oostenrijk gescheiden moest worden, besloot H. evenwel tegenstand te blijven bieden. Maarschalk Lefèbvre rukte daarop Tirol binnen, doch moest, na belangrijke verliezen te hebben geleden aan den Brenner en aan den Isel (13 Aug.) andermaal Innsbruck ontruimen. Daar langer tegensland-bieden echter onmogelijk begon te worden, nam H. de wijk naar een afgelegen berg, en hield zich daar, onder de grootste ontberingen, twee maanden schuil, totdat hij, door eenen geestelijke verraden, 10 Jan. 1810 gevangen genomen en vervolgens overgebracht werd naar Mantua, waar hij 20 Febr. op bevel van het fransche gouvernement doodgeschoten werd. In de Franciscanerkerk te Innsbruck werd hem 1834 een marmeren standbeeld opgericht bij het praalgraf van keizer Maximiliaan; reeds 1819 was zijne familie voor het verlies van haar vermogen van gouvernemenlswege schadeloos gesteld, na het jaar te voren door Oostenrijk’s keizer verheven te zijn tot den adelstand.
