Gepubliceerd op 14-06-2022

Kalk

betekenis & definitie

calcium-oxyde, een verbinding van calcium met zuurstof, wordt verkregen door koolzure kalk te branden. De hierbij ontstaande ongebluschte of levende K. heeft een sterke neiging om zich met water te verbinden tot gebluschte kalk, onder belangrijke warmteontwikkeling.

Dit water kan zij niet alleen onttrekken aan de lucht, maar ook aan levende weefsels, waarmee zij in aanraking komt. Er ontstaan daarbij meer of minder diepe verbrandingen, die vooral in het oog treurige gevolgen kunnen hebben. Krijgt een werkman K. (mortel) in het oog, dan is spoedige hulp een dringend vereischte. Het best is uitspoelen van het getroffen oog met olie (vooral niet met water, daar hierbij de warmteontwikkeling, en dus de verbranding nog sterker wordt tenzij men zorgt voor zeer overvloedig watergebruik, daar vaak noch olie, noch suiker spoedig bij de hand zijn); daarna wascht men het oog uit met een sterke suikeroplossing, omdat rietsuiker met de kalk een onoplosbare verbinding vormt. Van de bijtende eigenschappen der ongebluschte kalk heeft men zich wel bediend om een spoedige vernietiging van lijken, b.v. in tijden van epidemieën, te verkrijgen. Ook maakte men van ongebluschte kalk door samenwrijven met wat alcohol een deegachtige massa, de Weener bijtende pasta, waarmede vroeger wel abscessen geopend werden; tegenwoordig bezigt men hiervoor mes of themocautère. Koolzure kalk vormt het hoofdbestanddeel der aardachtige minerale wateren, die o.a. bij steenziekten worden voorgeschreven.

< >