Darmstenose, kan worden veroorzaakt door litteekenvorming na zweren (dysenterische en syphilitische darmzweren veroorzaken dikwijls, tuberculeuse en typheuse zweren bijna nooit vernauwing), gezwellen (vooral kanker), ophooping van drekstoffen (Coprostase), gal- of darmsteenen, darminklemming, draaiing van den darm, darmkronkel, darminvaginatie, of druk van buiten, door b.v. baarmoeder- of eierstokgezwellen. Het eerste verschijnsel is verstopping, dikwijls met aanvalsgewijze optredende pijnen.
De buik is meestal opgezet door gasophooping in het vóór de vernauwing gelegen darmgedeelte; karakteristiek is in den regel de zichtbaar verhoogde peristaltiek, zoodat bij slappen buikwand de zich samentrekkende darmlissen duidelijk zichtbaar kunnen zijn. Opboeren komt dikwijls, braken soms voor. Gaat de vernauwing over in een afsluiting (occlusie) van den darm, dan wordt het ziektebeeld een der verschrikkelijkste, die de geneeskunde kent. De teekenen van collaps treden op, de buik is sterk uitgezet, ontlasting ontbreekt, winden gaan niet meer af, de buik is pijnlijk (beginnende buikvliesontsteking) ; bij geheele afsluiting treedt dadelijk braken op; het braaksel is eerst van gewonen aard, maar krijgt spoedig den reuk van ontlasting, door rotting van den darminhoud vóór de afgesloten plaats. Dit ziektebeeld draagt den naam van lleus of Miserere. De dood volgt na 1—2 dagen tot 1 week; genezing kan ook intreden, maar zelden.De behandeling is bij de meeste der besproken gevallen eene chirurgische; verder worden toegepast groote giften opium, belladonna, enz. Vroeger trachtte men ook wel door het inslikken van 150— 300 gram kwik mechanisch de hindernis op te heffen.
