Oude benaming voor de pastorieboerderij, zoals die tot eind 19de eeuw in veel Groninger dorpen voorkwam. Sindsdien zijn de meeste boerenschuren gesloopt en de huizen door moderne gebouwen vervangen.
Onder ‘weem’ (Oudfries wethem = kerkegoed) wordt in het bijzonder een huistype verstaan dat ook in Oost-Friesland (Dld.) voorkomt: voor de schuur is een dwarshuis geplaatst. De oudste nog bestaande voorbeelden dateren uit de tijd rond 1300 (Eexta en Warffum) en hebben zware kloosterstenen muren en een bovenverdieping. Hun afmetingen zijn beduidend groter dan die van de weerbare steenhuizen (zie borg) uit die tijd. Onderzoek in Warffum heeft uitgewezen dat de verdedigingsfunctie bij dit soort huizen niet op de voorgrond stond. De begane grond bestaat altijd uit een zaal met daarnaast een opkamer boven een souterrain of kelder.Dergelijke wemen hadden ook Bedum, Stedum, Wirdum en Westeremden. De laatste is recent herbouwd, een minutieuze reconstructie van de pastorieboerderij, een laatmiddeleeuws dwarshuis met bovenverdieping, dat begin 20ste eeuw was gesloopt. Een bescheidener variant van het dwarshuis, zonder bovenverdieping, staat in Solwerd (1554), vroeger ook te Zandeweer en Loppersum.
Lit.: K. Asche, ‘Sechs Steinhäuser in der Ems Dollart Region’ in: Knottnerus, Rondom Berns en Dollard; R. Meischke en M.C. Scheers, ‘De pastorie te WarfFum’, Jaarboek Monumentenzorg 1990, 99-126.
