In ontwaterd hoogveen kon in droge tijden door achteloosheid met vuur of door blikseminslag brand ontstaan, die zich over grote oppervlakten door de begroeiing en de plag kon voortplanten. Blussen was veelal onmogelijk.
Vaak werd grote schade geleden aan te drogen staande turf. Voorbeelden van beruchte veenbranden in Groningen zijn die in 1833 te Veenhuizen en De Wilp (vier doden; 72 huizen, een molen, zeven schepen, twee bruggen en meer dan 220.000 ton turf verbrand) en in 1880 bij Ter Apel en Weerdingermond (huizen, veel turf en veldgewassen verbrand).Lit.: GE II, 820; Verslag van de commissie ter verzorging van de door den Veenbrand, op den 11 en 12 juni 1833, ongelukkig geworden ingezetenen van de provincie Groningen, met eene geschiedkundige inleiding van H.O. Feith (Groningen 1835); A. Tiktak, ’t Brandt in Pekel, wat dou we der aan?’, Omzien naar het museum 6, afl. 1 (1987) 37-45; idem 6, afl. 2 (1987) 24-36.
