Opgericht in 1784 te Edam door J. Nieuwenhuijzen.
Voortgekomen uit idealen van de Nederlandse Verlichting. Het doel was de zedelijke verheffing van het volk (‘de gemeene man’) . door bevordering van godsdienstige vorming, onderwijs en ‘verlichte’ opvoeding. Het departement Stad en Lande opgericht op oudjaarsdag 1791 door H.D. Guyot (voorzitter), S. Trip Hz. (secretaris), M. van Olm (penningmeester), M. van Heijningen Bosch en W. Siccama.
Het lidmaatschap stond open voor mannen van 'christelijke gezindte’. De eerste leden waren grotendeels afkomstig uit patriottische kringen. Pas in 1795 nam het ledental sterk toe. Het Nut schreef, onder andere, prijsvragen uit voor denkbeelden ter verbetering van onderwijs en maatschappij, ondersteunde de stichting van een kweekschool voor onderwijzers, gaf een tijdschrift en een almanak uit en stichtte een openbare leesbibliotheek. Op den duur ontstonden er meerdere departementen in de provincie Groningen. Bekend werden de Nutsspaarbanken die de ‘kleine man’ tot spaarzaamheden wilden bewegen.
In de 20ste eeuw werd ’t Nut een meer algemeen-culturele organisatie die ook aandacht schonk aan ontwikkelingssamenwerking. In de provincie Groningen is ’t Nut nog steeds relatief sterk vertegenwoordigd.
