Gron.: Kannes.
Dorp in de gemeente Eemsmond ten Z. van Usquert en ten N. van Middelstum (gemeente Loppersum), gelegen ten W. van het Boterdiep. Van Eppenhuizen naar Kantens loopt de Kantsterweg. Tot 1990 hoofdplaats van de voormalige gemeente Kantens met als overige dorpen en gehuchten: Startenhuizen, Zandeweer, Doodstil, Holwinde (deels), Helwerd, Bethlehem, Rottum, Eelswerd en Stitswerd.
Kantens is een typisch voorbeeld van een radiair wierdedorp; alle oude straten leiden naar de ringweg om de kerk; langs de grens van de bebouwing, aan de voet van de wierde, loopt een rondweg (ossengang).
De aan St.-Anthonius gewijde, bakstenen hervormde kerk heeft een ingebouwde achtkante toren. Het westelijke deel van de kerk en de onderbouw van de toren dateren van omstreeks 1200. Het oostelijke deel van de kerk is in de tweede helft van de 13de eeuw gebouwd; het bovenste deel van de toren dateert van omstreeks 1500. In de toren bevinden zich twee klokken, één van een onbekende gieter (1437) en één van J. Balthasar (1660). Wegens verzakking van de toren is in de 16de eeuw een zware steunbeer met doorgang tegen de toren gemetseld.
De kerk bezit een preekstoel uit 1741, gemaakt door J. Bitter met snijwerk van C. Struiwig, en een orgel uit het midden van de 17de eeuw met een ca. tien jaar jongere uitbreiding met een rugwerk. De orgelbouwer is niet bekend, mogelijk de gebroeders Huis. In 1822 werd het met verkoop bedreigde orgel door J.W. Timpe weer opgebouwd.
Grafzerken uit de 17de en 18de eeuw. De gereformeerde kerk naar ontwerp van B. Jager is in 1932 gebouwd.
Koren- en pelmolen ‘De Grote Geert’ werd gebouwd in 1818 en verhoogd in 1852.
In de 14de eeuw Canteze, Cantenze, Kantynse; Friese vormen van Kantingi = bij de lieden van Kanto (mansnaam).
Schimpnaam voor de inwoners: Vlinthippers.
Lit.: G. de Boer, Geschiedenis van de gemeente Kantens (Bedum 1997); J. Jongepier. ‘Het orgel in de hervormde kerk te Kantens', Het Orgel 84, afl. 2 (1988) 62-70; A. Bakker, Middelstum en Kantens in tekening en grafiek (Middelstum 1986); A. Elema en J.G: Klugkist (red.), Middelstum-Kantens; bijdragen tot de plattelandsgeschiedenis. met een beschrijving van de boerderijen en hun bewoners (Kantens 1983).
