Nieuwe Groninger Encyclopedie

P. Brood, A.H. Huussen en J. van der Kooi (1999)

Gepubliceerd op 20-09-2021

Enk, petrus johannes

betekenis & definitie

(Nijmegen 1885 - Groningen 1965)

Classicus. Bezocht eerst de MULO, daarna het gymnasium en studeerde in Leiden. Koos aanvankelijk voor Frans, maar verwisselde dat al spoedig voor de klassieke talen. Promoveerde in 1911 op een in het Latijn geschreven dissertatie over de dichter Plautus Propertius, wiens ‘Elegieën’ hij in 1945 uitgaf; het tweede boek volgde in 1962. Hij werd in 1917 rector van het gymnasium te Zwolle, in 1922 van het stedelijk gymnasium te Leeuwarden waar hij ook de leiding had van de BUMA-bibliotheek. Hij werd in hetzelfde jaar toegelaten als privaatdocent voor de geschiedenis der Latijnse letterkunde in Groningen.

In 1938 volgde zijn benoeming tot gewoon hoogleraar voor de Latijnse taal- en letterkunde, maar hij doceerde ook middeleeuws Latijn. Hij was even bekend om zijn traditionalisme als om zijn werkkracht en ‘de gloed, de geestdrift en het vuur’ in zijn originele uiteenzettingen over de klassieke dichters. Hij toonde zich een boeiend en hartelijk docent, die zijn leerlingen met wijze adviezen, ook bij de keuze van een onderwerp voor hun dissertatie terzijde stond. Van de zeventien proefschriften die onder zijn leiding totstandkwamen, handelden er veertien over dichters. Internationale erkenning - zoals een eredoctoraat van de universiteit van Durham - kreeg hij door zijn tekstkritische en exegetische bekwaamheid, zijn esthetische behandeling van teksten en, behalve door zijn reeds eerdergenoemde werken, de uitgave van Plautus’ ‘Mercator’ (1932) en diens Truculentus’ (1953). Zijn Handboek der Latijnsche letterkunde (1928-1937) in drie delen, later uitgegeven als Beknopte geschiedenis der Latijnsche letterkunde beleefde in 1956 de vierde druk.

Enk verving met ingang van het academisch jaar 1947-1948 waarin hij rector was, de aloude benaming Series Lectiomum voor het rooster van de colleges door Tabula Scholarum omdat hij de gebruikelijke term geen correct Latijn achtte. Om dezelfde reden heeft hij de traditionele formule Hora Est, uit te spreken door de pedel als de tijd van de oppositie bij een promotie beëindigd moest worden, gewijzigd in Hora Finita.

[Linssen]

Lit.: R. ten Kate, ‘Prof. dr. P.J. Enk’, Jaarboek RUG 1965-1966, 9596.

< >