Stad in Oost-Friesland aan de monding van de Eems, waar sinds 1253 door de bisschop van Münster en later door de stad zelf tol geheven werd. Groningen maakte geen bezwaar tegen deze tol, wel tegen de eigenmachtige verhoging daarvan en tegen het stapelrecht (Emder voorbijvaart).
Naar deze stad weken zeer veel Groningers uit die tijdens de godsdienststrijd werden vervolgd in het Habsburgs gebleven Groningen. Al vroeg ontwikkelde zich hier een protestante gemeente, aangezien de graven van Oost-Friesland vroeg tot het protestantisme overgingen. Ook de boekdrukkunst ontwikkelde zich hier relatief vroeg.Lit.: H. Schilling en K.D. Schreiber (red.), Die Kirchenratsprotokolle der reformierten Gemeinde Emden 1557-1620 (Keulen 1989): K. Brandt e.a., Geschichte der Stadt Emden von den Anfängen bis 1611. Ostfriesland im Schutze des Deiches 10 (Leer 1994).
