Gron.: Ainrom.
Wierdedorp in het O. van de gemeente De Mame, tot 1990 hoofdplaats van de gemeente Eenrum, met verder als dorpen Pieterburen en Westemieland en de gehuchten Broek, Wierhuizen, Oudedijk en Kaakhom. Eenrum is een beschermd dorpsgezicht.
De hervormde kerk is een fors eenbeukig gebouw met rechtgesloten koor. Aan het eind van de 13de eeuw verving deze bakstenen kerk een tufstenen voorgangster; de tufsteen is aan de binnenzijde van de schipmuren secundair verwerkt. De toren is in 1646-1652 ter vervanging van een vrijstaande toren gebouwd. In de toren hangen twee klokken, één uit 1390 van een onbekende gieter, en één uit 1752 van J. Borchardt. De kerk bezit een volledig meubilair, in 1811-1814 door M. en A.
Walles gemaakt. De preekstoel heeft panelen met bijbelse taferelen, voor Groningen een zeldzaamheid. Het orgel is in 1815-1818 door N.A. Lohman gemaakt; het snijwerk is van A. Walles. Voorts zijn te vinden een 12de-eeuwse doopvont van lavasteen en verschillende grafzerken, de oudste voor Hermanus Jarghes, 1506.
De borg Oosterhuizen werd in 1740 op afbraak verkocht.
Eenrum heeft twee molens, ‘De Lelie’ (een achtkante bovenkruier uit 1862) en ‘De Onderneming’, verder mosterdmuseum Abraham’s Mosterd- en Azijnmakerij, kaarsenmakerij Wilhelmus en het Arboretum (1968), een fraai park met bijna 2.000 verschillende in- en uitheemse boomsoorten, 1.100 rododendrons en vele andere planten en struiken.
In de 10de-12de eeuw de Amarion, in Ameru en in Ameron, samengesteld uit amu = arend en hem of -urn = Arendsheem of -plaats; daarna Amerum (Saksisch), Emerum (Fries) en Enerum, alvorens Eenrum ontstond.
Schimpnamen voor de inwoners: Doodsteken, Witkoppen, Sodomers en Klokluders.
Lit.: D.M.J. Molenaar e.a. (red.), Eenrum (Eenrum 1999); A. Schaalma, Eenrum (Bedum 1988); Eenrum, gemeente Eenrum; toelichting bij het besluit tot aanwijzing van Eenrum als beschermd dorpsgezicht (Zeist 1987); Formsma, Ommelander borgen en steenhuizen, 87-92; D.M.J. Molenaar, Het orgel in de hervormde kerk te Eenrum (Woltersum 1982); In en rond de kerk van Eenrum. Een blik op 350 jaar kerkgeschiedenis (Eenrum 1982); W. Duinkerken, De gemeente Eenrum; historie van drie dorpen (Kollum 1982); A.
Duister e.a., Eenrum vroeger en later; in woord en beeld (Leens 1982); R.A. Luitjens-Dijkveld Stol, De kerk en de toren te Eenrum (Groningen 1975).
