Nieuwe Groninger Encyclopedie

P. Brood, A.H. Huussen en J. van der Kooi (1999)

Gepubliceerd op 20-09-2021

Dörp en stad

betekenis & definitie

Tijdschrift voor de Groninger cultuur, ‘Grunneger moandblad veur toal, geschiedenis en volkskunde’ zoals de ondertitel vanaf 1964 luidde en dat vanaf 1949 geheel zelfstandig verscheen. Het was aanvankelijk het mededelingenblad van de toenmalige Algemene Vereniging Groningen, die na een tussentijdse andere naam later Grunneger Genootschop ging heten.

Het begon in 1940, ingelegd in het Maandblad Groningen, als Dorp en stad. In het tweede jaar werd het blad, dan omgedoopt in Dörp en stad (kort nadien Dörp en Stad), aan alle leden van Groningen toegezonden, vanaf 1942 werd het als gevolg van de papierschaarste opnieuw ingelegd in het Maandblad. Het verscheen gedurende de oorlog afnemend frequent en in 1945 helemaal niet. In 1946 is het aanvankelijk een rubriek in het voortgezette Maandblad, in 1947 wordt het bijgevoegd in het door Sien Jensema en Jan Boer tot letterkundig tijdschrift omgevormde Maandblad Groningen. In 1948 was Dörp en Stad de officiële rubriek van de vereniging Grunnen (waartoe Groningen zich in 1947 had omgedoopt) in het blad Stad en Lande, Cultureel en Sociaal-Economisch Maandblad voor Groningen, waarvan K. ter Laan mede-redactielid is en G.H. Streurman hoofdredacteur.

Toen dat aan het eind van de eerste jaargang ter ziele ging, verscheen Dörp en Stad zelfstandig vanaf 1949 tot aan het laatste dubbelnummer van september-oktober 1971. K. ter Laan voerde gedurende een groot aantal jaren de inhoudelijke redactie, terwijl J.F. Steenhuis over een reeks van jaren tot aan zijn overlijden de afdelingsberichten verzorgde.Het orgaan had een brede doelstelling waarbij het Gronings in toenemende mate gebruikt werd en waarbinnen vooral in latere jaargangen ruimte kwam voor dialect van over de grens, Drenthe en Oost-Friesland (de Oost-Friese schrijfster Wilhelmine Siefkes zat enige jaren in de redactie). A.M.J. Deelman en Tj.W.R. de Haan droegen er veel aan bij. In het laatste nummer wordt aangekondigd dat het verenigingsnieuws van het Grunneger Genootschop voortaan als inlegvel meegestuurd zal worden met een nieuw tijdschrift, MOI, een initiatief van het Nedersaksisch Instituut in de persoon van H. Entjes en van S. van Wattum. Dat is evenwel nooit verschenen. Het Grunneger Genootschop bracht zijn mededelingen aanvankelijk vanaf 1974 over via een blad dat vanaf 1976 Verspraaid Verbonden heette tot het vanaf 1983 een eigen plaats kreeg in Toal en Taiken, een uitgave van het Grunneger Genootschop en de stichting ’t Grunneger Bouk.

Dörp en Stad stond in een moeizame verhouding tot 't Swieniegeltje dat het blad van jongeren was en een meer literaire koers wilde varen en tot De Warf, de slechts kort verschenen voorloper van het Cultureel Maandblad Groningen, dat breder, ook Nederlandser cultureel van aard was en door de Provincie Groningen financieel gesteund werd.

[Reker].

< >