Christelijke encyclopedie

F.W. Grosheide (1926)

Gepubliceerd op 08-01-2020

Mana

betekenis & definitie

Het woord Mana is een term, die bij de Melanesiërs (die wonen op de eilanden in de Zuidzee ten Noorden van Nieuw-Guinee) in gebruik is, en waarover het eerst geschreven is door den zendeling Codrington. Onder mana wordt verstaan een bovennatuurlijke kracht of een bovenzinnelijke invloed.

Alles wat boven de gewone kracht des menschen of den normalen gang van de natuur uitsteekt, wordt aan mana toegeschreven. En de geheele Melanesische religie is erop gericht, mana te krijgen.Wie hebben dat mana? De geesten,sommige zielen der afgestorvenen en bepaalde menschen. Toch kan mana in een voorwerp geconcentreerd zijn. Zoo kan een steen een geheimnisvolle kracht bezitten, wijl een geest zich ermee verbonden heeft. Een lied heeft mana, door den naam van een persoon, die erin genoemd wordt. Heeft iemand rijke buit op jacht, dan schrijft hij zulks toe aan het mana van een gestorven jager, welk mana zich wellicht bevindt in een amulet of een bosje haren in den gordel, dien hij draagt.

Niet alle zielen van verstorvenen hebben mana. Indien zij het wel bezitten, toonen zij het spoedig na den dood, anders worden zij vergeten. Codrington heeft dit aangetoond met een leerrijk voorbeeld. Een zekere Ganindo werd door een pijl getroffen, toen hij met de mannen van het dorp uit toog, om koppen te snellen. Bij een latere expeditie liep een kano aan den grond. De mannen riepen nu allerlei namen en toen Ganindo werd uitgeroepen, kwam de kano los. Zoodoende hielp het mana van Ganindo!

Het mana vervult dus een rol van beteekenis. Want mana bewerkt ziekte en genezing, regelt het weer en bepaalt den regen; het gift en de tooverformule werken eerst door het mana.

De gedachte van het mana is „het bovennatuurlijke in zekeren zin.” Wat de Melanesiërs door mana aanduiden, wordt door de Sioux Indianen wakonda genoemd, terwijl de Irokeezen spreken van orenda, al zijn de voorstellingen niet geheel dezelfde.

< >