traditionele rede door vorst of vorstin.
door de minister-president en diens ambtenaren opgestelde en traditioneel door de regerende vorst of vorstin op de derde dinsdag in september (Prinsjesdag) in de Ridderzaal uitgesproken rede, waarin het zittende kabinet ten overstaan van de leden van de Eerste Kamer en van de Tweede Kamer zijn beleid voor de komende regeerperiode in hoofdlijnen schetst.
In historiserend verband ook wel in toepassing op een door de koning van België uitgesproken rede bij de opening van het parlementaire jaar.
Voorbeelden:
Het is in Nederland een oude gewoonte dat de koningin op Prinsjesdag met de koets komt. Het lijkt veel op een sprookje. Met echte lakeien die de deur van de koets openen. Toch is het niet zo sprookjesachtig als het er uitziet. De koningin komt die dag in het Nederlandse parlement gewoon een boodschap van de regering voorlezen. Die boodschap wordt ook de troonrede genoemd. Het betekent meteen ook het begin van het nieuwe werkjaar voor de Nederlandse politici.
http://www.bop.vgc.be/tijdschriften/kits/961001/prinsdag.html
Dan komt eindelijk de eerste koets, waar niemand inzit. Ook dit wekt commentaar op bij de toeschouwers, die het onzin vinden zo'n koets onbemand te laten, waarbij men zich er scherp van bewust blijkt dat deze hele vertoning op kosten van de belastingbetaler plaatsvindt. Zet er dan een prinsje in, prinsjes genoeg, zo is de mening. Zelf denk ik beter te weten: in die koets ligt natuurlijk de troonrede, met zorg geplaatst in een afgesloten lederen koffertje. Het is toch ondenkbaar dat de koningin die zelf zou meevoeren, onderweg nerveus daaraan frommelend en de allermoeilijkste zinnen nog eens doornemend, om dan met een document vol vouwen en ezelsoren op de troon te verschijnen.
Bob den Uyl, Een zwervend bestaan, 1977
De afgelopen week gaf de geldmarkt de indruk dat partijen meer aandacht hadden voor de troonrede en de algemene politieke beschouwingen dan voor de geldhandel.
NRC, 1994
De Troonrede is grondwettelijk voorgeschreven. Artikel 65 van de Grondwet luidt: 'Jaarlijks op de derde dinsdag van september of op een bij de wet te bepalen eerder tijdstip wordt door of namens de Koning in een verenigde vergadering van de Staten-Generaal een uiteenzetting van het door de regering te voeren beleid gegeven.'
http://www.koninklijkhuis.nl/monarchie/monarchie.html?prinsjesdag.html
De troonrede klonk als vanouds: een lappendeken van zinnetjes die her en der bij de departementen en rijksdelen bijeen zijn geraapt.
Trouw, 2001
Beroemd is het debat dat in het parlement werd gevoerd naar aanleiding van de troonrede en de begroting voor het dienstjaar 1863.
http://www.cultuur.nl/nieuws/nieuws.phtml#, 2000
