hoge geestelijke.
hoge geestelijke in de rooms-katholieke kerk en de orthodoxe kerken die aan het hoofd staat van een kerkprovincie; aartsbisschop.
Oorspronkelijk ter aanduiding van een bisschop die zetelt in een provinciehoofdstad, de metropool. Een metropoliet is altijd aan aartsbisschop, maar een aartsbisschop hoeft niet per se een metropoliet te zijn. Vandaar dat beide woorden soms in één adem worden genoemd en niet als zuivere synoniemen worden gebruikt. In de Orthodoxe Kerk staat de metropoliet (of metropoliet-aartsbisschop) in de hiërarchie onder de patriarch en boven de aartsbisschop.
Voorbeelden:
In de orthodoxe Kerk bestaat er een hiërarchie. Aan het hoofd staat een patriarch, gevolgd door enkele metropolieten. De derde in de rij is de aartsbisschop. Dit is een bisschop die een land vertegenwoordigt.
http://users.pandora.be/broederschapjoan/Ndrlnds/Orthdx/Ortho_2.htm, 2004
Aartsbisschoppen, ook bekend als metropolieten, hadden rechtbanken op het niveau van hun kerkprovincie. Hier werden beroepen gehoord vanuit de lokale rechtbanken in de verschillende bisdommen, die samen de bewuste kerkprovincie uitmaakten. Bovendien beschikten aartsbisschoppen over hun eigen consistoriale en audiëntie-rechtbanken waar zij geschillen konden vonnissen die binnen de grenzen van hun aartsbisdom ontstaan waren.
http://allserv.rug.ac.be/~mvmelkeb/Page5.htm
De oorspronkelijk Byzantijnse cultuur van de Orthodoxie overleefde eeuwen van Ottomaanse hegemonie, en decennia van communistisch bewind [...]. Victoria Clark probeert door gesprekken met monniken, nonnen, vaders, heilige mannen, priesters, abten, archimandrieten, bisschoppen, aartsbisschoppen, metropolieten en een patriarch een beeld te krijgen van de ideeënwereld achter dat Fluwelen Gordijn, de wereld van de orthodoxie.
http://www.eikonikon.nl/bulletin/2002/waaromengelen.php3, 2002
Alle metropolieten zijn aartsbisschoppen, maar niet alle aartsbisschoppen zijn metropolieten. Zo is bijvoorbeeld de aartsbisschop van het bisdom Lucca wel aartsbisschop, doch geen metropoliet, omdat hij wel een aartsbisdom bestuurt, maar niet aan het hoofd staat van een kerkprovincie.
http://nl.wikipedia.org/wiki/Metropoliet, 2008
