Cognitieve dissonantie is een psychologisch begrip dat verwijst naar de spanning of het ongemak dat iemand ervaart wanneer diegene twee of meer tegenstrijdige overtuigingen, ideeën of waarden heeft, of wanneer gedrag in strijd is met iemands overtuigingen.
Bijvoorbeeld:
- Stel dat iemand rookt, maar tegelijkertijd gelooft dat roken slecht is voor de gezondheid. Die innerlijke tegenstrijdigheid zorgt voor ongemak — dat is cognitieve dissonantie.
Mensen proberen deze spanning te verminderen door bijvoorbeeld:
* Hun gedrag aan te passen (bijv. stoppen met roken);
* Hun overtuiging aan te passen (bijv. denken: "Mijn opa rookte ook en werd 90");
* Het belang van de tegenstrijdige informatie te minimaliseren.
