is een overeenkomst bij welke de verzekeraar zich tegen genot van een premie verbindt de verzekerde schadeloos te stellen wegens een verlies, schade, of gemis van verwacht voordeel, welke de verzekerde door een onzeker voorval zou kunnen lijden (art. 246 Wetb. van Kooph.). Men kan zich tegen allerlei verliezen en schaden verzekeren o.a. tegen de gevolgen van brand, inbraak, molest, tegen hagelschade, ziekte en sterfte van allerhande veesoorten, tegen de gevolgen van ongevallen, invaliditeit, ziekte, werkloosheid (sociale verzekeringen), tegen de gevolgen van overlijden, enz.
Om aanspraak op uitkering te kunnen maken, moeten de oorzaken van het verlies of de schade buiten de macht van de verzekerde liggen. Schade, welke het gevolg is van eigen schuld, is nimmer gedekt. Een v. welke het beloop van de waarde of het wezenlijke belang te boven gaat, is alleen geldig tot het beloop van het zelve. Indien de volle waarde niet is verzekerd, is de verzekeraar, in geval van schade, slechts verbonden in evenredigheid van het verzekerde tot het niet verzekerde gedeelte, tenzij in de polis anders is bedongen. De acte, waarbij de v. is aangegaan heet polis. De polis moet door de verzekeraar worden ondertekend. De polis is het bewijsmiddel voor de verzekerde, doch de verzekeringsovereenkomst bestaat reeds zodra tussen partijen wilsovereenkomst is bereikt.
De verzekeraar is meestal een verzekeringsmaatschappij, terwijl dan in de polis een vaste premie is bedongen. Op het platteland, waar men elkander goed kent, treft men ook vele onderlinge v. aan (tegen brand, hagel, ziekte en sterfte van paarden, rundvee, enz.;. De leden van een onderlinge v. betalen soms, evenals bij verzekeringsmaatschappijen vaste premies, soms vaste premies met zonodig een extra-omslag en soms uitsluitend een omslag. Doordat de leden van een plaatselijke onderlinge v. elkander en hun bedrijfsomstandigheden kennen, zijn zij i.h.a. beter dan een verzekeringsmaatschappij in staat abnormale risico's uit te sluiten. Hun controle en administratie zijn eenvoudiger; daardoor werken zij veelal goedkoper. Indien echter de omvang van de onderlinge v. klein is en de door de premies gevormde reserve betrekkelijk gering, terwijl de omslag naar boven beperkt is, zoals b.v. steeds bij molestverzekeringen, kan het bij grote rampen voorkomen, dat de schaden slechts gedeeltelijk vergoed kunnen worden.
Tal van kleine onderlinge v. hebben een te smalle basis om in geval van omvangrijke rampen de schaden tot een redelijk percentage te kunnen vergoeden. Vele v. dragen daarom hun risico's slechts gedeeltelijk zelf en hebben het overige gedekt door herverzekering bij een verzekeringsmaatschappij of op onderlinge basis.
De wederkerige verzekering- of waarborgmaatschappijen bezitten rechtspersoonlijkheid; zij worden door haar overeenkomsten en reglementen geregeerd en bij onvolledigheid naar de beginselen van het recht. Pogingen om het risico, veroorzaakt door sterke wisselingen van de oogstopbrengsten te verzekeren, hebben in Ned. geen succes gehad.