Woord van de week

Professor Hoeksema (2022)

Gepubliceerd op 14-06-2022

Beroemderik

betekenis & definitie

De Groene Amsterdammer van 8 augustus gebruikt dit woord als Nederlandse vertaling van celebrity. Beroemderik heeft echter een iets andere gevoelswaarde.

Veel woorden op -erik doen een beetje gekunsteld aan, een beetje alsof we iets niet serieus nemen. Al in 1961 schreef Henk Schultink over de -erikerij van de jaren-'50 columnist Hendrik Hagenaar, die bijv. egoisten aanduidde als ikkeriken. Volgens Schultink gebruikt Hagenaar een niet-productief type afleiding (er zijn maar weinig gangbare woorden op -erik als slechterik, bangerik, botterik) om er een grappig effect mee te behalen. Ik zie dit net even anders.

Veel -erik-woorden hebben een pragmatische functie om aan te duiden dat de schrijver/spreker de referent niet helemaal serieus neemt. Nudisten zullen zichzelf niet, tenzij in een jolige bui, als "bloteriken" omschrijven. Braaf noemen we honden en paarden die goed gehoorzamen, maar braveriken zijn mensen op wie we een tikje neerkijken. Juist waar -erik productief gebruikt wordt, dus niet in de zeer gangbare woorden, is dit pragmatische effect duidelijk voelbaar.

Ook bij beroemderik.