Comitatus - Beperkte raad van de keizer ten tijde van Constantinus Magnus. Deze keizer verleende aan vertrouwensmannen, aan wie hij uitzonderlijke opdrachten gaf, de titel van comes. Naderhand kende deze titel een ontwaarding. Het werd een zuivere eretitel, al of niet verbonden met bepaalde functies. Dan worden er verschillende klassen van comités aangetroffen.
Aan de top stonden de comites spectabiles. Zij vormden het constante gevolg van de keizer, wanneer deze op reis ging. Alle hoge functionarissen voerden de titel van comes: de twee ministers van financiën of magistri rationales zowel als hun onmiddellijke ondergeschikten; de bevelhebbers van de keizerlijke wacht of comites equitum, en scholarum; de gouverneurs van de provincies of comites provinciarum; de hogere privé-dienstboden van de keizerlijke hofhouding of comites stabuli en comites domorum; de bevelhebbers van het leger of comites militum. Voor de lokale legers in het rijk waren comités aangewezen, die het bevel voerden over de binnenlandse legerafdelingen.
