Geschiedenis Lexicon

H.W.J. Volmuller (1981)

Gepubliceerd op 03-08-2020

Patroonstelsel

betekenis & definitie

door de Noordned. WIC ingesteld, semifeodaal systeem om de kolonisatie in Nieuw-Nederland (de latere slaat New York) te bevorderen, genoemd naar de patroons, d.i. bezitters van bestaande en nog te stichten landbouwkolonies in het gebied van de Compagnie.

Aan ondernemers die binnen vier jaar tenminste 50 volwassen (d.i. boven 15 jaar) kolonisten naar Nieuw-Nederland overbrachten, werd een door henzelf te kiezen grondgebied toegezegd, waar zij bestuur en rechtspraak moesten uitoefenen. Zij waren feitelijk een soort leenmannen van de Compagnie en gedroegen zich als een middeleeuws landheer tegenover hun onderdanen. Het patroonstelsel heeft bijgedragen tot de zwakheid van de kolonie Nieuw-Nederland, daar het tot corruptie en tot ontevredenheid van de boeren leidde.