(Fr. idem) Stad in N.O. Friesland met name in de jaren ’60 sterk gegroeid.
Opp. 9,83 km2, tot de grenswijziging van 1965 (in werking jan. 1966) 2, 10 km2. Het stadswapen is als volgt: „Van lazuur, beladen met drie sterren van goud, geplaatst een en twee, vergezeld van boven van een omgekeerde liggende halve maan van zilver, het schild gedekt met een gouden kroon”.
De stadsvlag bestaat uit vier horizontale banen, van boven naar beneden: blauw, wit, rood, geel.Bevolking: Het aantal inwoners is door een sterke industriële ontwikkeling vooral in de jaren ’60 aanzienlijk gestegen: (1954) 6203; (1959) 6725; (1964) 8127; (1969) 9817; (1974) 10.754.
Economie Na 1959 heeft Dokkum als industriekern een sterke industriële ontwikkeling doorgemaakt. Belangrijke „trekpaarden” waren o.m. Prins (wielen en metaalwaren) en de Dokkumer Vlaggencentrale. Verder in Dokkum bedrijven in de sectoren bouw, zuivel, textiel (Parley), exportslachterij, metaalwaren (w.o. compressoren), suikerwaren, drukkerij, machines, afzuiginstallaties. Dokkum is een belangrijk groothandelscentrum.
De uitbreiding van de industriële bedrijvigheid was mogelijk door de grenswijziging van 1965-66, waardoor buiten de stadswallen het industrieterrein Betterwird kon worden aangelegd.
Vanouds het winkelcentrum voor N.O.-Frl. met name voor O.- en W. Dongeradeel en Dantumadeel. De uitgebreide winkelstand heeft ten dele kunnen profiteren van de ontw. van het toerisme. Politiek en kerkelijk leven. Politiek was Dokkum, ondanks de bevolkingsgroei in de jaren ’60, vrij stabiel. De PvdA heeft een deel van zijn aanhang verloren, de VVD groeide. Een deel van de vroegere aanhang van ARP en CHU verschoof naar GPV en SGP.
Na 1954 was de raad als volgt samengesteld: 6 ARP, 4 PvdA, 2 CHU, 1 VVD. Na 1974 9 AR/CH, 4 PvdA, 1 VVD, 1 PPR. (z. ook Verkiezingen). De ontkerkelijking was er tussen 1954 en 1974 gering. In 1971 bedroeg het percentage Gereformeerden 44 (in 1960 48,5), Hervormden 26,0 (32,1), R.K. 5,0 (4,7), geen kerk. gezindte 14,0 (10,0), Chr. Ger. 5, Doopsgez./Remonstrants 2, Ger. (vrijgem.) 2, Overige 2.
Onderwijs, sport, cultuur, monumenten Dokkum is een onderwijscentrum voor N.O. van Frl., met o.m. Landbouwschool, Scholengemeenschap, Pedagogische Academie.
Met name in de jaren ’60 heeft het een volwassen sportaccomodatie gekregen, met o.m. sporthal, overdekt en openlucht zwembad, voetbalvelden, tennisbanen, harddraverspark, ijsbaan. Nationale bekendheid geniet de Dokkumer Volleybal Club. Ook cultureel heeft het een centrumfunctie. Voor de verschillende culturele verenigingen bieden de schouwburg-concertzaal De Harmonie en een aantal tehuizen, uitgaande van organisaties, de nodige accomodatie.
Belangrijk is het streekmuseum Het Admiraliteitshuis. Natuurhistorisch museum Natûr en Gea. Dokkum is rijk aan monumenten. In de afgelopen jaren zijn o.a. de volgende restauraties gereed gekomen: „Het Kollumer Veerhuis” (1967), Grote Kerk aan de Markt (1968) en het kerkgebouw van de Ver. Chr. Gemeente aan de Legeweg (1973).
In 1974 werd o.m. een deel van de kerk van St. Martinus en Bonifatius en gezellen gerestaureerd (R.K. kerk aan Hoogstraat van P. J. H. Cuypers, 1869) en het pand Boterstraat 8, „oudste huis van Dokkum”.
Tot in de jaren ’50 was de stad zelf duidelijk gekarakteriseerd door het silhouet, in belangrijke mate getekend door de twee 19e eeuwse stellingmolens (enkele malen gerest. in de jaren ’50 en ’60).
Sinds 1954 zijn de bestemmingsplannen Hoedemakerspolder, Fonteinslanden, De Woudhorne en It Fûgellân gerealiseerd met totaal plm. 1900 woningen. Thans is begonnen met een plan voor plm. 100 woningen ten westen van de Woudhorne. In 1970 werd een structuurplan voor de gehele gemeente vastgesteld.
Grondslagen zijn o.a.: handhaven van de oude structuur van de binnenstad, homogenisering van de functies in de binnenstad, versteviging centrumfunctie, grote parkeerplaatsen voor langparkeerders bij de invalspoorten van de binnenstad, voetgangersdomein in centrum binnenstad.
Als gevolg van de inschrijving tot beschermd stadsgezicht ingevolge de Monumentenwet werd in 1973 het Bestemmingsplan Binnenstad vastgesteld. Een begeleidingscommissie, waarin o.a. de burgerij vertegenwoordigd is, adviseert over de uitvoering van dit plan. In de stad o.m. Herv. kerk (14de eeuw, verb. 15e en 16e eeuw) met een typische kraak, orgelkas van 1688, preekstoel 1751, vele zerken. Stadhuis met beroemde raadzaal (beschilderd behang, meubelen 18e eeuw), burgemeesterskamer, schoutenkamer. Admiraliteitshuis, waarin museum, uit 1618.
Waaggebouw (1752). R.K. Kerk (Cuypers 1869) met relieken van Bonifatius. Tal van 18e eeuwse gevels. Op N.O. bolwerk verzetsmonument van Nel Bakema, aan Woudweg verzetsmonument van Hongaar Peter Gelenscer. Noorder dwinger in oude staat hersteld.
In het Bonifatiuspark de Bonifatiuskapel (Valk, 1926, neo-romaans), beeld van Bonifatius (1962-G. Bolhuis). Bonifatiusfontein is volgens legende ter plaatse van de moord op Bonifatius in 754 ontstaan. Bij Dokkum (Geestermeer bij Woudvaart) monnikmolen zonder stelling, grotendeels gebouwd van onderdelen van poldermolen bij Roodkerk (1968).
Burgemeesters: drs. S. van Tuinen (tot 1970, thans Kampen); Mr. J. P. Miedema.
In Dokkum wordt eens in de 4 jaar het Granatefeest gehouden. In Dokkum div. sociaal-culturele voorzieningen, w.o. ziekenhuis, bejaardencentrum vorming werkende jongeren.
Z. ook Streekarchivariaat Noord-Oost Friesland; Sionsberg.
Stichting Stadsherstel Dockum Stichting, in 1974 door particulieren opgericht, die oude panden in de binnenstad koopt om ze daarna te verkopen of te verhuren, teneinde een bijdrage te leveren tot het behoud van de woonfunctie van de binnenstad. Lit: Dokkum, Bolwurk fan it Noarden (Beakennûmer, 1954); Dokkum, functie en perspectief (1958); W. H. Keikes, Ontmoeting met Dokkum (1964); R. Kok, Dokkum. Meningen omtrent Dokkum binnen de Veste (1969); W.
T. Keune, Kent u ze nog ... de Dokkumers (1972).
