(Fr. Barradiel) Gemeente in N.W.Friesland, waartoe behalve de hoofdplaats Sexbierum ook de dorpen Minnertsga, Firdgum, Tzummarum, Klooster-Lidlum, Oosterbierum, Pietersbierum, Wijnaldum behoren.
Het dorp Almenum, na de grenswijziging in 1955 al verkleind tot een plattelandsdorp, werd na de grenswijziging in 1971 als zelfstandig dorp opgeheven en geheel bij Harlingen gevoegd.Grenst ten N. aan de Waddenzee, ten N.O. aan Het Bildt, ten Z.O. aan Menaldumadeel, ten Z. aan Franekeradeel, Franeker en Harlingen.
Het gemeentewapen is als volgt: Schild dwars doorsneden met een dijk van paalwerk, op dewelke rustende is een korenschoof van goud. Het bovengedeelte van het schild verbeeldende een hemelblauwe lucht en het benedenste een stille zee. Het schild is gedekt met een gouden kroon. De gemeentevlag bestaat uit: een witte driehoek, uitbeeldende de zee, ingesloten door een zwarte baan, voorstellende de zeedijk, verder bestaande uit 3 liggende banen, waarvan de bovenste blauw, voorstellende de lucht, de middelste geel, voorstellende de korenschoof, zoals ook in het gemeentewapen aanwezig en de onderste groen is, voorstellende het land.
Barradeel heeft een opp. van 66,98 km2, waarvan 54,44 km2 land (voor de grenswijziging van 1971 was dit laatste cijfer ruim 56).
Bevolking Door de grenswijzigingen van 1955 en 1971 is het inwonertal aanzienlijk gedaald Ook bij correctie van de verschuivingen bij die grenswijzigingen leveren de cijfers het beeld op van een door ontvolking getroffen gemeente. Opmerkelijk is het herstel dat in de tweede helft van de jaren ’60 is opgetreden in kernen als Minnertsga, Tzummarum, Sexbierum.
Inwonertal: 1954 1959 1964 1969 1974 Barradeel 7973 7364 6904 6756 6747 Almenum 443 87 88 101 — Firdgum Klooster201 179 142 119 88 Lidlum 95 79 59 59 49 Minnertsga 1890 1820 1807 1869 1921 Oosterbierum 895 891 795 758 739 Pietersbierum 363 303 296 225 205 Sexbierum 1746 1737 1648 1622 1690 Tzummarum 1682 1633 1552 1503 1606 Wijnaldum 658 635 517 500 449 Economie De boven geschetste bevolkingsontwikkeling van Barradeel hangt nauw samen met de economische structuur: veel mensen werkzaam in de landbouw (plm. 40 %, in 1960 nog 46 % en in 1947 bijna 60 %); van de 40 %, werkzaam in industrie en ambacht (1960 22 %), vinden velen hun werk in o.m. Harlingen (forensisme). In 1971-’72 werden belangrijke magnesiumvondsten gedaan bij Tzummarum. Hoewel het niet waarschijnlijk leek dat de magnesiumverwerking in Barradeel zelf zou plaatsvinden, verwachtte de gemeente een nieuwe stimulans door deze vondst. Korte tijd erna liet de Shell echter weten, niet op korte termijn tot exploitatie over te zullen gaan. Met name in het gebied buiten de grotere dorpskernen is het stijgend aantal tweede woningen van invloed geweest op de lokale economie, met name wat betreft de plaatselijke middenstand. De recreatieve ontwikkeling heeft een vooralsnog bescheiden bijdrage geleverd tot de economische ontplooiing van Barradeel.
Belangrijk is wel de met de landbouw samenhangende handel en verwerking. De landbouwstructuur is en wordt verbeterd door de ruilverkavelingen Berlikum en De Bjirmen.
Politiek en kerkelijk leven Barradeel heeft een overwegend Prot.-Chr. bevolking, met een sterke N.H. Kerk, die na 1954 kwantitatief iets minder sterk is geworden, evenals de Ger. Kerken. In 1971 was 46 % Herv. (in 1960 51,3 %), 29,5 % Gereformeerd (32,1), geen godsdienst had 17,5 % (12,8). Politiek heeft de deconfessionalisering geen grote gevolgen gehad. De opkomst van de FNP na 1974 ging ten koste van PvdA en VVD.
Na 1954 was de raad als volgt samengesteld: 4 AR, 4 CHU, 5 PvdA. Na 1974: 4 AR, 4 CHU, 3 PvdA, 2 FNP. Zie ook Verkiezingen.
Cultuur, sport, monumenten In de gemeente zijn verschillende zang-, muziek- en toneelverenigingen. Te Firdgum heeft de Fr. troubadour Roel Slofstra in de oude schoolmeesterswoning een minitheater ingericht, waar onregelmatig voorstellingen worden gegeven. In de gemeente zijn diverse zang-, muziek- en toneelverenigingen. Er zijn plannen voor spoedige bouw van een sporthal te Tzummarum. In Tzummarum zijn ook een zwembad en een trimbaan. Gymnastieklokalen staan in Tzummarum, Sexbierum en Minnertsga.
Van de vroeger bestaande mogelijkheid om o.m. bij Sexbierum in de Waddenzee te zwemmen wordt, door de waterverontreiniging, weinig gebruik meer gemaakt. Hengelsportmogelijkheden langs de Waddenkust tussen Roptazijl en Koehool; strekdam bij Zwarte Haan.
In de Herv. kerk te Sexbierum is een rijk versierde preekstoel (1768), doophek, tekstborden, herenbanken en orgel. In deze plaats zou het geboortehuis staan van de beroemde Fr. admiraal Tsjerk Hiddes de Vries; er staat een gerestaureerde korenmolen (1875). Ten Z.O. van het dorp staat de stinspoort (1604) van de afgebroken Liauckamastate. In Minnertsga een forse laatgotische Herv. kerk met zadelzak. De in 1931 herbouwde Herv. kerk van Wijnaldum heeft een gesneden preekstoel (1728). Verder enkele aanzienlijke, monumentale boerderijen.
Burgemeesters: J. Duker (1946-1963), drs. W. K. de Roos (tot mei 1975).
