of Iroquois, gemeenschappelijke benaming van eenige Indianen-volkeren, die zich gevoegelijkst in twee groepen laten splitsen: eene noordelijke (de grootste), en eene zuidelijke (de kleinste) groep. De noordelijke groep bestaat uit twee afdeelingen, 1) de zoogenaamde Vijf Natiën, en 2) de Wyandots of Huronen, met de Attionandarons, de zoogenaamde Neutrale Natie.
De eerstbedoelde afdeeling (bestaande uit de vijf natiën, nl. Mohawks, Oneidas, Onondagas, Cayugas en Senecas) waren de eigenlijke I.; ze woonden eertijds ten Z. van de Laurentius-rivier en van het Ontario-meer, en breidden zich van den Hudson uit tot den Alleghany en tot het Erie-meer. In 1714 en 1715 werd het overschot der Tuscaroras als Zesde Natie in de Confederatie der I. opgenomen. De I. zijn moedig, dapper, gastvrij, trouw in de vriendschap, maar verslaafd aan het spel; eer zij in aanraking kwamen met Europeanen waren geestrijke dranken hun onbekend, doch sedert zij met het dronkenschapteweegbrengende vocht kennis gemaakt hebben, zijn ze ook daaraan verslaafd geworden, hetgeen hen geheel en al ontzenuwd en verstompt heeft. Toen de Franschen (1603) in Canada kwamen, vormden de I. eenen machtigen Bond (of Confederatie), die destijds in oorlog was met de Adiroedaks. Deze riepen den bijstand der F’ranschen in, en onder de leiding van Champlain versloegen zij de I. totaal; doch de Hollanders, die de Hudson-rivier opgekomen waren tot op de hoogte der tegenwoordige stad Albany, vernietigden de natie der Adiroedaks. In de oorlogen tusschen de Engelschen en Franschen verdeelden zich de 1., en dienden bij afwisseling nu eens dezen, dan weder genen. In den bevrijdingsoorlog waren de I. trouwe boudgenooten van GrootBritannie; in 1779 werden zij dan ook in grooten getale door de amerikaansche troepen om hel leven gebracht, en hunne dorpen verwoest en met den grond gelijk gemaakt. Tegenwoordig leven hier en daar in Canada nog eenige verstrooide overblijfselen der I„ te zamen hoogstens 10 a 12 duizend zielen.
