1) perzisch vorst uit hel koninklijk geslacht der Achemeniden, trouwde Mandana,de dochter van den medischen koning Astyages, en werd de vader van den beroemden Cyrus. Deze C. leefde omstr. 595 v.
Chr., en was schatpligtig aan den koning van Medië.2) koning van Perzië en Medië, zoon en (530 v. Chr.) opvolger van den grooten Cyrus, onderwierp Egypte, ging toen de Libyers beoorlogen, en zond 50,000 man van hel gros zijns legers af, om den tempel van Jupiter Ammonle gaan verwoesten; maar al die krijgers vonden den dood in de zandwoestijnen van Libye. Ook in Ethiopië oorloogde hij ongelukkig; zijne troepen werden er weggemaaid door hongersnood. In Egypte terug, doodde hij den os Apis, en was op het punt terug te keeren naar Perzië, toen hij zich bij het te paard stijgen eene kwetsuur toebragt aan de dij, ten gevolge waarvan hij 523 v. Chr. stierf. Al de geschiedschrijvers noemen hem een woesten dwingeland.