suikerwerk
De ulevel, een vierkant stukje gekookt of gebakken suikerwerk, werd vroeger meestal verpakt in een kleurig papiertje met een rijmpje erop. Deze rijmpjes waren van bedenkelijke kwaliteit en daarom kon Multatuli in 1872 schrijven: 'De Nederlandsche verzemakery [...] bestaat voor een groot deel in 't opzamelen en samenlymen van die Uhlenfeldt-poëzie.'
Multatuli had zich al eerder over de Ulevellepo‘zie beklaagd. 'Verzenmaken is een ambacht', liet hij in 1860 in de Max Havelaar de koffiemakelaar Batavus Droogstoppel zeggen, 'zeker minder moeijelijk dan ivoordraaijen. Hoe zouden anders de Ulevellen met deviesen zoo goedkoop kunnen wezen.' Tussen haakjes voegde Droogstoppel hieraan toe: 'Frits zegt: 'Uhlefeldjes', ik weet niet waarom.'
Het antwoord kwam in 1881 in een letterkundig tijdschrift. 'Met Frits van den 'Havelaar'', heet het daar, 'geloof ik dat men, als 't er wat op aan kwam, uhlenfeldtjes zou behooren te schrijven, omdat volgens de traditie, het gebruik van zulke suikerplaatjes door zekeren Uhlenfeldt - ik meen, dat hij Deensch gezant in Den Haag was - zou ingevoerd zijn.'
Hoe vaak deze woordverklaring sindsdien ook herhaald is, Frits had ongelijk. Er bestond een vooraanstaand Deens geslacht Ulfeldt, waarvan meerdere telgen ooit op bezoek kwamen in Nederland, maar de ulevel heet zo naar het Italiaanse ulivello, dat olijfje betekent.
Oorspronkelijk suikerden de Italianen deze olijfjes als middel tegen borstkwalen. Later werd het woord gebruikt voor allerlei soorten bonbons die in een velletje papier waren verpakt.
Eén taalkundige meende dat de ulevellen werden verpakt in stukjes van een vel uilenpapier en dat na het 'knappen' van zo'n lekkernij men 'een uiltje ging knappen'.
Deze uitleg heeft echter al even weinig met het gesuikerde olijfje te maken als de Deense diplomaat Ulfeldt.
Vergelijk hopje
