In Nederland wonen zo’n tienduizend alleenstaande minderjarige asielzoekers. In het overheidsjargon worden zij ama’s genoemd, een woord uit 1993 dat de Van Dale al heeft gehaald. Ama’s worden alleen toegelaten als ze onder de achttien zijn. Soms twijfelt men over hun leeftijd. Op de asielbureaus spreekt men dan van twama’s (twijfelachtige alleenstaande minderjarige asielzoekers), een aanduiding die in maart 1999 in de kranten debuteerde. De Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) maakte toen bekend voortaan weer de botten van twama’s te gaan onderzoeken om te kijken of ze ouder of jonger dan achttien zijn. ‘Twee jaar geleden is leeftijdsonderzoek op basis van gebits- en polsonderzoek gestopt wegens medische en ethische bezwaren van onder meer de Johannes Wier Stichting voor mensenrechten en gezondheidszorg’, schreef Het Parool op 2 maart 1999. Maar staatssecretaris Cohen van Justitie kondigde aan het leeftijdsonderzoek toch weer te willen invoeren.
‘Onomstotelijk bewijs voor gesjoemel met leeftijden is nooit geleverd,’ aldus Het Parool, ‘al kennen advocaten, vreemdelingendiensten en IND’ers allemaal wel gevallen van “minderjarigen met zware baardgroei”. De meeste asielzoekers kunnen hun leeftijd niet aantonen omdat zij zonder documenten in Nederland aankomen en omdat dit in sommige landen niet wordt bijgehouden. Het röntgenonderzoek, dat wordt gedaan door een keuringsinstituut in Eindhoven, gebeurt op vrijwillige basis, maar als een asielzoeker niet meewerkt, verliest hij het recht op jongerenopvang.’
De asielbureaus kennen nog meer soorten ama’s. Zo is er een bama ‘een ama die met Begeleiding komt, maar geen familie heeft’, een lama ‘een ama die over zijn of haar Leeftijd liegt’, een grama ‘een GRijze ama, overduidelijk meerderjarig’ en een zwama of zama, dat is een ‘ZWervende ama’ (een woord dat in juni 1999 debuteerde in Trouw). Ama’s van boven de achttien worden in overheidsjargon wel ama-plussers genoemd.
