Gron.: Noordloaren.
Esdorp in de gemeente Haren nabij de Gronings-Drentse grens. Op de Noordlaarderes ten W. van het dorp ligt een hunebed. Nog verder westwaarts ligt het Noordlaarderbos, waarvan de zuidkant de provinciegrens vormt. Het 105 ha grote terrein is bezit van de Vereniging Natuurmonumenten. In de nabijheid ligt het landgoed De Poll met golfbanen.
De hervormde kerk was oorspronkelijk gewijd aan St.-Bartholomeus. Het koor dateert uit het laatste kwart van de 12de eeuw; het schip werd later, in het eerste kwart van de 13de eeuw, als opvolger van een houten kerk, tussen koor en toren geplaatst. De zadeldaktoren is gefundeerd op zwerfkeien. De onderste twee geledingen stammen uit circa 1200; in de 15de eeuw werd hij verhoogd. In de toren hangt een klok uit 1721, gegoten door Titie Goossens. Het interieur bevat een preekstoel uit 1675 en een orgel van P. van Oeckelen uit 1876.
In het nabijgelegen catechisatielokaal hangen veertien portretten van de familie De Sitter (17de-18de eeuw); een aantal leden van dit geslacht ligt op het ommuurde kerkhof begraven. De pastorie is een neoclassicistisch pand uit 1861. Korenmolen ‘De Korenschoof’ (1849; oorspronkelijk barkmolen) is een achtkante stellingmolen en is in 1972-1973 gerestaureerd.
In de 14de eeuw Nordhlare.
Schimpnaam voor de inwoners; Ozzen.
Lit.: A. Timmer, Noordlaren van vroeger (Noordlaren 1993); J.A. Bakker, Het hunebed G 1 te Noordlaren (z.p. 1984); H.M. Luning, Openbare Lagere School Noordlaren 1908-1983 (Groningen 1983); H.M. Luning, De buitenplaatsen Meerlust, Bloemert, Meerwijk. Van bisschoppelijk tafelgoed tot recreatieoord (Noordlaren 1980); H.M. Luning, Zij hielden de lampe staande; geschiedenis van de kerk te Noordlaren (Groningen 1977); G.C. van Wezel, ‘De Oude Kerk van Noordlaren’, Bulletin KNOB 76 (1977) 216-232.
