Nu een wijk in het Z.O. van de stad Groningen, gelegen op de Hondsrug; vóór 1915 behoorde de buurtschap tot de gemeente Haren.
In de late Middeleeuwen was Helpman een bedevaartsplaats, ontstaan op de Heilige Stede omstreeks 1483 ten gevolge van een hostiewonder: hier wierp een onrustig geworden kerkdief twee gestolen kelken, een ciborium en drie hosties uit Aduard weg. Zij werden teruggevonden. In 1495 werd in Kampen als straf een bedevaart hierheen opgelegd.
Ten N. van Helpman lag de Helper Linie of Linie van Helpman, aangelegd in 1698-1700 door Menno van Coehoorn en lopend van het Hoornsediep naar het Schuitendiep, compleet met redoutes, bastions en muren. Zij heeft echter nooit dienst hoeven te doen. In 1870 werd de linie voor het laatst in staat van tegenweer gebracht met het oog op de Frans-Duitse oorlog die in 1871 uitbrak; in 1874 werd de stad Groningen als vesting opgeheven. De zuidelijke gracht was nat, vandaar de Nattebrug; de droge gracht ter hoogte van het Sterrebos is verdwenen. Helpman is verder bekend door de landgoederen Groenendaal, Groenestein en Coendersborg, het Engelse Kamp, waar tijdens WOI Britse geïnterneerden verbleven en waar toekomstige dienstplichtige soldaten werden gekeurd, en de Van Mesdag kliniek. Het Rooms-Katholieke Ziekenhuis werd in de jaren ‘70 overgebracht naar het Z.W. van de stad Groningen, ‘achter’ de wijk Corpus den Hoorn.
Door zijn oudere, villa-achtige bebouwing onderscheidt Helpman zich van de nieuwere stadswijken ten Z. van de stad. De wijk wordt door de rijksweg A7, het zwembad de Papiermolen, de katholieke begraafplaats en het Sterrebos gescheiden van de meer noordelijke stadsbebouwing. Helpman telt onderwijsinstellingen (Zernike College, Van Hall Instituut) en het verpleeg- en revalidatiecentrum Coendershof.
In de 13de-14de eeuw Heltmen, Heltman, to Helpman, later ook Helpen. Betekenis wellicht: Heltamen = de lieden van Helte (mansnaam).
Lit.: F.J. Bakker en R.W.M. van Schaïk, ‘Helpman' in: Bedevaartplaatsen in Nederland, I: Noord-Nederland (Hilversum 1997) 460-462.
