Nieuwe Groninger Encyclopedie

P. Brood, A.H. Huussen en J. van der Kooi (1999)

Gepubliceerd op 20-09-2021

Hartsema, david

betekenis & definitie

(Zoutkamp 1925)

Onderwijzer, studeerde later Frans, Engels en Nederlands. In 1955 leraar aan de kweekschool (later pedagogische academie) in Heerenveen. Door toedoen van J. Naarding kreeg hij belangstelling voor dialecten; hij begon gedichten, verhalen en essays te publiceren in het Nedersaksische tijdschrift 't Swieniegeltje en in het Cultureel Maandblad Groningen. Voor de regionale omroep RONO, later Radio Noord, verzorgde hij gedurende vele jaren uiteenlopende programma’s als hoorspelen, documentaires, cabaretseries (‘Potjebulen’, ‘Wat anners’, ‘Aigen Wies’), verhalen en historisch getinte rubrieken. Hij was enige tijd freelance medewerker van televisieprogramma’s.

Hartsema schreef meer dan 500 liedjes, zowel in het Gronings als in het Nederlands. In 1969 maakte hij voor Lenny Kuhr de tekst van ‘De troubadour’ (het winnende lied op het Eurovisie Songfestival), alsmede elf van de twaalf andere teksten op haar gelijknamige langspeelplaat. Veel Groningse liedjes zijn vertolkt door Lianne Abeln. Hartsema en Abeln ontvingen in 1985 voor hun gezamenlijke inspanningen voor de Groninger cultuur de eerste K. ter Laanprijs van de Stichting 't Grunneger Bouk.

Hartsema publiceerde in 1961 Het schip van Temuten; verskes veur lutje kiener en groten. Hij was medesamensteller van het bundeltje Sunnermeertenverskes. In 1974 verscheen zijn dichtbundel Tussen waal en schip. Voor de Winschoter Courant verzorgde hij in de jaren ’80 de wekelijkse rubriek ‘Binnendieks en boetendieks’, ongeveer 500 historische stukken, essays en verhalen. Het boek Binnendieks en boetendieks (1979) bevat een selectie daaruit. In 1987 verscheen Met de boderijders naar Groningen, dat gaat over de geschiedenis van de bodediensten in de provincie.

Grunneger Pertretten; verhoalen van David Hartsema (1988) is de bundeling van bijdragen in diverse kranten, enkele essays en vertalingen van enkele stukken uit de wereldliteratuur. Voor uitgeverij Profiel te Bedum verzorgde Hartsema de publicatie Koppermaandag (1989). Van vroeger en later (1989) bevat een keus uit zijn historisch getinte verhalen die voor Radio Noord zijn uitgesproken.

< >