Een dwangstoornis (obsessief compulsieve stoornis) is een uit de hand gelopen manier om met angstige gedachten om te gaan. Iemand met een dwangstoornis heeft het gevoel door zijn handelingen en gedachten te worden beheerst.
Dwanggedachten zijn gedachten, beelden of opwellingen die vaak voorkomen en zich opdringen. Deze gedachten zijn erg hardnekkig en veroorzaken angst. De dwanggedachten gaan veel verder dan het zorgen maken over dagelijkse zaken. Ze gaan vaak over ziektes, vuil, god, seks, de eigen agressie en over het maken van fouten met vreselijke afloop.
Mensen met een obsessief compulsieve stoornis vinden de gedachten zelf zinloos. Ze weten bovendien dat de gedachten niet van buitenaf komen, maar dat ze deze zelf bedenken. Maar de dwanggedachten wekken wel angst op. Om deze angst kwijt te raken gaat men handelingen verrichten. Deze handelingen zorgen ervoor dat de angst afneemt. Veel voorkomende dwanggedachten gaan over iemand anders letsel toebrengen (neersteken, laten verdrinken), gewelddadige gedachten, godslasterlijke gedachten en twijfelen.
De twee dwanghandelingen die het meest voorkomen zijn controleren en schoonmaken. Maar ook in het hoofd kunnen dwanghandelingen voorkomen zoals dingen moeten tellen of telkens opnieuw weer bidden. Ook dingen aan moeten raken, symmetrisch neerzetten, verzamelen of herhalen, zijn dwanghandelingen.
Door de dwanghandeling uit te voeren, denken mensen met een obsessief compulsieve stoornis dat de zaken waar ze bang voor zijn, niet zullen gebeuren.
