Dick de Waard

Rijksuniversiteit Groningen Accountancy Director

Gepubliceerd op 06-03-2016

Van shareholders naar stakeholders

betekenis & definitie

Vele jaren werd de aandeelhouder gezien als de belangrijkste belanghebbende bij de onderneming. Sinds een aantal jaren is deze visie aan verandering onderhevig. In toenemende mate realiseert de leiding van ondernemingen zich, dat er meer belanghebbenden zijn die door de ondernemingen worden beïnvloed of invloed uitoefenen op ondernemingen.

In 1919 diende in Michigan (VS) tegen Ford een rechtszaak die was aangespannen door aandeelhouders. Ford was voornemens om minder dividend uit te keren, teneinde investeringen in de onderneming te financieren die moesten leiden tot meer werkgelegenheid en lagere prijzen voor de geproduceerde auto’s. De rechtbank oordeelde in het voordeel van de aandeelhouders. Zij mochten niet gekort worden op het dividend ten faveure van werknemers en afnemers.

Deze gerechtelijke uitspraak heeft er mede toe geleid dat ondernemingen een sterke focus hebben (gehad) op de aandeelhouders (‘shareholders’) en in mindere mate op de andere belanghebbenden (‘stakeholders’) in de maatschappij, zoals cliënten, NGO’s, werknemers, de overheid en meer. Deze focus is de laatste jaren aan het veranderen. Sinds 1984 wordt – in navolging van R.E. Freeman – in toenemende aandacht besteed aan het belang van de ‘stakeholders’. Deze aandacht komt vooral tot uitdrukking in de (maatschappelijke) verslaggeving van ondernemingen, waarin zij inzicht geven in het proces van ‘stakeholder engagement’.

Met ‘stakeholder engagement’ wordt bedoeld, dat ondernemingen hun ‘stakeholders’ raadplegen teneinde input voor de strategie te verkrijgen en om te achterhalen welke informatie voor de ‘stakeholders’ belangrijk is om te worden opgenomen in het jaarverslag van de onderneming. Het zijn dan ook de ‘stakeholders’ waarop de onderneming zich richt als inzicht wordt gegeven in het maatschappelijk rendement van de onderneming. De ‘stakeholders’ zijn namelijk vaak geïnteresseerd in de niet-financiële prestaties van de onderneming, zoals de prestaties op het gebied van het milieu en de sociale omgeving (mensen en maatschappij).