Historische collectie Nederland

Rijksdienst voor het cultureel erfgoed (2019)

Gepubliceerd op 13-06-2019

vrije scholen

betekenis & definitie

De Vrije school is de Nederlandse benaming voor een school waar de pedagogiek van Rudolf Steiner, de vrijeschoolpedagogiek genoemd, centraal staat. De Vrije scholen vallen in Nederland onder het bijzonder onderwijs. Nadat in 1923 in Den Haag de eerste Vrije school is opgericht, zijn er in vele plaatsen scholen ontstaan, niet alleen in Nederland maar wereldwijd.

In Nederland zijn er zijn scholen voor basisonderwijs en voortgezet onderwijs. Rudolf Steiner ontwikkelde de vrijeschoolpedagogiek toen hij in 1919 de leiding kreeg over de “Freie Waldorfschule” in Stuttgart. De vrijeschoolpedagogiek baseerde Steiner op het antroposofisch gedachtengoed dat hij reeds had ontwikkeld.

Het geestesleven, zo stelt hij, omvat het cultureel leven waartoe onder meer religie, wetenschap, kunsten, en opvoeding gerekend worden. Het 'vrij' in vrijeschoolonderwijs staat hier om deze reden voor: het culturele leven moet zich in vrijheid kunnen ontwikkelen met een eigen ordening en inrichting. De staat of het bedrijfsleven dienen zich niet met de inhoud van het onderwijs te bemoeien.

De vrijeschoolpedagogiek heeft als uitgangspunt: onderwijzen is ook opvoeden.

Het onderwijs gaat verder dan alleen goed leren lezen of rekenen, maar staat nadrukkelijk ook in dienst van de persoonlijkheidsvorming, zowel individueel als in relatie tot de sociale gemeenschap. Ieder kind heeft van zichzelf bepaalde talenten, alleen dienen die ontdekt en ontwikkeld te worden.

Dat vraagt om onderwijs dat verbreedt en de ontwikkeling van een vrije persoonlijkheid aanmoedigt in cognitiviteit, inventiviteit, originaliteit en creativiteit. Een aanpak gebaseerd op het antroposofisch mensbeeld. Vrije kunsten zoals muziek, bewegingskunst (euritmie/eurythmie), handenarbeid zoals boetseren, handwerken en schilderen, toneelspelen, declamatie en (voor-)lezen van bijvoorbeeld sprookjes, mythen en sagen worden evenzeer belangrijk gevonden, naast standaardvakken als lezen, schrijven en rekenen. (Wikipedia)