Luiken zijn een degelijke en duurzame voorziening voor zonwering en tegen inbraak. Na de middeleeuwen kregen luiken ook een zonwerende functie, terwijl zij daarvoor een belangrijke functie bij ventilatie en inbraakpreventie hadden. Luiken werden zowel aan de buitenzijde als aan de binnenzijde aangebracht.
Er kunnen ook binnen- en buitenluiken aan hetzelfde venster bevestigd zijn, zoals bij oranjerieën. De luiken hebben hier een beschermende functie tegen de kou. Gewoonlijk sloten luiken de vensters geheel af, maar het kwam ook voor dat zij dat slechts gedeeltelijk deden.
In de regel draaien de luiken horizontaal open en dicht. Bij een enkel gebouw zijn de luiken zo gemonteerd dat zij verticaal kunnen worden opengedraaid en aan de draagbalken kunnen worden opgehangen. Bij sterk seizoensgebonden en semipermanente gebouwen worden luiken vaak vastgeschroefd.
Naast vlakke opgeklampte luiken bestaan er ook bespiegelde luiken, dus met versierende geprofileerde latten, en luiken met een of meer panelen, al of niet in combinatie met versieringen.
Er zijn gebouwen waarbij de luiken in lokale traditionele kleuren zijn geschilderd. Andere kunnen zijn geschilderd in de heraldische kleuren van het buitenhuis waar zij toe behoren, zoals die van pachtboerderijen.
De kleuren hebben in veel gevallen dus een betekenis. Bijzonder en zeldzaam zijn decoratieve beschilderingen op luiken. Jongere verflagen kunnen dergelijke schilderingen verbergen. (Historische zonwering / B.H.J.N.
Kooij, RCE Brochure, Amersfoort, 2012)
