Historische collectie Nederland

Rijksdienst voor het cultureel erfgoed (2019)

Gepubliceerd op 13-06-2019

labia

betekenis & definitie

Het labium is de zogenaamde pijpmond aan de voorzijde van de pijp. Deze monding bestaat uit een onder- en bovenlip (labium) met daartussen een opening die de opsnede wordt genoemd. Vanuit de pijpvoet, het onderste trechtervormige deel van de pijp, stroomt de wind naar het labium.

Tussen pijpvoet en corpus (bovenste deel van de pijp) bevindt zich de kern en een minimale speelt achter het onderlabium. Doordat de wind door deze kernspleet wordt geperst en door de stand van het onderlabium richting het bovenlabium wordt gestuurd ontstaat de toonvorming. Die luchtstroom breekt bij het contact met het labium, wat wil zeggen dat hij nu eens links en dan weer rechts van het labium zijn weg voortzet, dus afwisselend in en buiten de pijp.

Die luchtwervelingen brengen de luchtkolom in de pijp in resonantie (aan het meetrillen), hetgeen we kunnen vaststellen aan de hand van een toon die daardoor wordt geproduceerd. De toonhoogte wordt bepaald door de totale lengte van het corpus van de pijp. (Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed)