Historische collectie Nederland

Rijksdienst voor het cultureel erfgoed (2019)

Gepubliceerd op 13-06-2019

jaloezieën

betekenis & definitie

Jaloezieën zijn klassieke zonweringen die bestaan uit beweegbare schoepen van latwerk of ander materiaal. De schoepen sluiten dicht op elkaar aan in tegenstelling tot schermlatten. Zowel binnen als buiten zijn zij toegepast.

Door een ingenieus systeem kon de stand van de schoepen worden aangepast. Met behulp van bandoprollers kunnen de jaloezieën verticaal opgehaald of neergelaten worden. Ze komen in de 19de eeuw in ons land op, alhoewel ze in de 18de eeuw in het buitenland al werden toegepast.

Jaloezieën passen het best bij rechthoekige vensters, maar bij ronde ramen is dat lastig. Men loste dit probleem op door een vast passtuk van latje aan te brengen in het ronde bovengedeelte. De voordelen van jaloezieën zijn de relatief lage aanschafprijs, de eenvoudige montage en de mogelijkheid om door middel van het draaien van de schoepen gedoseerd licht toe te laten.

Verder namen zij in tegenstelling tot rolluiken weinig ruimte in.

De nadelen zijn dat zij weinig beveiliging tegen inbraak bieden en dat het reinigen een lastig karwei is. Aan de buitenzijde werden jaloezieën in open stand ’verstopt’ achter een jaloeziekapje of koof van hout of zink; meestal kon binnen het gevelvlak het kapje geplaatst worden.

Soms zijn geleiders op of tussen het kozijn geplaatst. In de regel zijn jaloezieën van een palinrichting voorzien, bestaande uit een houten as of rol, een palrad en pal, een trek- en palkoord met daarbij voor de afstelling een tuimelkoord. Ná Tweede Wereldoorlog zijn kunststof en aluminium jaloezieën op de markt gekomen. (Historische zonwering / B.H.J.N.

Kooij, RCE Brochure, Amersfoort, 2012)