Familiebegraafplaatsen zijn begraafplaatsen die voor een specifieke familie of groep mensen is aangelegd, dus niet openbaar. Het eigendom is in handen van een privé-persoon of familie en niet in kerkelijke of gemeentelijke handen. Grootgrondbezitters, adellijke families of rijke boeren begonnen al in de tweede helft van de achttiende eeuw met de aanleg van begraafplaatsen op eigen grond.
Met wisselend succes zoals blijkt uit het opblazen van de graftombe van de familie Van der Capellen op de Gorsselse heide in 1788. Maar in de negentiende eeuw werden veel privé-begraafplaatsen aangelegd, vaak omdat families hun grafkelders of graven in kerken niet meer mochten gebruiken. De wijze van aanleg en inrichting verschilt sterk per begraafplaats, maar één ding hebben ze gemeen: de begraafplaats is alleen voor familieleden.
Nederland kent nog een kleine 200 van dit soort begraafplaatsen en er komen er nog steeds bij. De Wet op de lijkbezorging staat privé-begraafplaatsen gewoon toe. (Stichting Dodenakkers.nl)
