Nadenken, bepeinzen, bepaald hetgeen met het genadeleven samenhangt. De mystieken in de Middeleeuwen, die in onderscheiding van de Scholastieken die meer met het denkend verstand de waarheid Gods trachtten uiteen te zetten en systematisch te ordenen, meer nadruk legden op de ervaring van Gods gemeenschap, de genieting van God, het smaken van Zijn liefde, zagen in het mediteeren, het stille overdenken van den rijkdom van Gods deugden, een weg, om alzoo in de kennis van God toe te nemen.
Ontegenzeggelijk mag het mediteeren een onmisbaar element van het geloofsleven genoemd worden. Het geloof legt den band van gemeenschap met Christus, zoodat het kind Gods is als een rank in den wijnstok en de sappen van zijn leven uit Christus hem toevloeien (Joh. 15: 1, 2). Paulus bidt voor de Efeziërs (Ef. 3 : 14, 18) dat zij ten volle mogen kunnen begrijpen en bekennen de liefde van Christus.
Intusschen moet men zich hier wachten voor het gevaar dat men zich in eigen bespiegelingen verdiept, daarbij de kennis verachtende die God door Zijn Woord ons schenken wil. Zoo doet trouwens de valsche mystiek die zich in het verborgene van eigen gemoedsleven terugtrekt, en zonder roer en zonder kompas zich drijven laat op eigen inzicht en gevoel. Doch het recht mediteeren zal zich niet losmaken van het Woord Gods, maar zich daardoor laten leiden en daaraan eigen leven en ervaring toetsen. Daarom moet, zal het mediteeren in het leven des geloofs gezonde vrucht dragen, daarvan niet het voorwerp zijn allereerst de persoonlijke „gestalte” der ziel, haar lust en onlust, en haar inzicht in goddelijke dingen, maar allereerst het Woord Gods, bij het licht des Heiligen Geestes, opdat wij daardoor het rechte verstand mogen ontvangen in wat tot Gods eere en des menschen zaligheid geopenbaard is. Heel het verborgen leven van een kind van God met zijn Hemelschen Vader, vindt daarin trouwens zijn juiste vertolking. Uit hetgeen van Gods heiligen wordt verhaald, en bepaald uit Schriftgedeelten als de Psalmen, kunnen de gangen van het gemeenschapsleven met God zoo geheel worden gekend.
