Johannes; geb. Den Haag 18 februari 1817, overl.
Den Haag 14 september 1891. Reeds op zijn 14de jaar ontving hij lessen (toneeldecoratie, schilderen) van B. van Hove, in zijn leerjaren tot 1835 schilderde hij stadsgezichten onder invloed van Van Hove. Van 1831-1835 en 1839-1840 leerling Akademie v. B.K. in Den Haag. In zijn jeugd ontving hij raadgevingen van W.J.J. Nuyen, was later medewerker van C.J.
Behr. In 1835 maakte hij een kunstreis naar Duitsland (Keulen, Koblenz) met S. L. Verveer, ging in 1837 enige maanden naar België (Antwerpen) en maakte in 1838-1839 met C. Kruseman een reis naar Frankrijk (Parijs en Rouaan). In 1845 werd hij lid van de Kon.
Akademie te Amsterdam. Hij is beroemd geworden door het schilderen en tekenen (sepia’s) van kerkinterieurs, soms min of meer geïnspireerd op het werk van Rembrandt. Ook heeft hij geëtst en gelithografeerd. Bezocht in 1856 met zijn echtgenote Gent in België, werd in datzelfde jaar ridder in de Leopoldsorde. Gaf o.m. les aan M. Ph.
Bilders-van Bosse en W. F. de Haas.Tentoonstellingen te Amsterdam en Den Haag 1831-1889: gezicht bij Koblenz aan de Moezel; gezicht te Keulen; op het erf van een boerderij; ettelijke kerkinterieurs, zowel geschilderd als geaquarelleerd.
ALKMAAR -Stedelijk Museum: Noordergang Grote Kerk te Alkmaar. Aquarellen: werkkamer van mej. Toussaint; uitzicht uit werkkamer van mej. Toussaint; Lux inTenebris; interieur Grote Kerk Alkmaar; Noord-Hollands kanaal; titelvignet voor Gideon Florenz (van G. Bosboom-Toussaint); grafmonument van G. Bosboom-Toussaint; zelfportret (tekening).
AMSTERDAM -Amsterdams Historisch Museum (vml. Museum Fodor): orgelspelende monnik; avondmaal in de Grote Kerk te Utrecht; de Bakenessekerk te Haarlem ; enige tekeningen, meest kerkinterieurs. Verz. Splitgerber: gezicht op de Pijpenmarkt (tekening); interieur (tekening, 1859); interieur van een synagoge; interieur van de St. Bavokerk; sacristie van de kerk te Bergen (Henegouwen); avondmaal in de Geertruidakerk te Utrecht; kerkinterieur te Hoorn; consistoriekamer te Alkmaar; broeders met schoolkinderen bij een kerk in de winter; ingang van het Oude Vrouwenhuis te Arnhem; enz. Rijksmuseum: het koor van de O.L.V. kerk te Breda met grafmonument; de consistoriekamer van de St.
Stevenskerk te Nijmegen; preekstoel van de kerk te Hoorn; zes kerkinterieurs, o.m. van de Grote Kerk te Alkmaar; de kerk te Maasland en van de Domkerk te Trier; 20 aquarellen, nl. kerkinterieurs van de kerk te Oosthuizen; St.Janskerk te Den Bosch; twee onbekende kerken; de kerk te Maasland; zuidelijke zijbeuk van de Grote Kerk te Den Haag; het oxaal van de St.Janskerk te Den Bosch; een portaal in het stadhuis van Den Haag; betaaldag in het Rechthuis te Nieuw-Loosdrecht; een boerendeel bij Hilversum; de tsaar van Rusland als timmerman in Zaandam; strand te Scheveningen; vissersboten op het strand; het archief te Veere; Doelenpoort te Hoorn; trap in het Prinsenhof te Delft; binnenplaats van het Hofje van Nieuwkoop in Den Haag; trapportaal; stadspleintje en nog een interieur van een gothische kerk. -Rijksprentenkabinet: enige tekeningen. -Stedelijk Museum: de Oude kerk te Amsterdam; Te Deum laudamus; Cantabimus et psallemus (1850); de Geertekerk te Utrecht; kerkinterieur te Brugge; twee kerkinterieurs te Leiden (aquarellen) en enige bruiklenen, w.o. de Grote Kerk te Edam; een Gelderse deel; de Grote Kerk te Den Haag. -Museum WilletHolthuysen: kloosterbroeders (sepia), ARNHEM -Gemeentemuseum: interieur van de St. Janskerk te Gouda; interieur van de O.L.V. kerk te Breda, DEN BOSCH -Bibl. Prov. Gen.: O.L.V. kerk te Breda; grafmonument (potloodtekening). -Noordbrabants Museum: het orgel in de St.Janskerk (bruikleen). DORDRECHT -Dordrechts Museum: de Grote kerk in Den Haag; interieur van een synagoge. Aquarellen: koorbanken in de Grote Kerk te Dordrecht; gezicht op de Groothoofdspoort te Dordrecht; interieur van het raadhuis te Hattem.-Rijksmuseum Van Bilderbeek-Lamaison: interieur van de St.
Laurenskerk te Alkmaar, ENSCHEDE -Rijksmuseum Twenthe: het orgel in de kathedraal van Den Bosch (1840); kerkinterieur van de hoofdkerk te Trier (1871). GRONINGEN -Groninger Museum: Brussel (potloodtekening uit de collectie Veendorp), DEN HAAG -Gemeentemuseum: de Grenadierspoort; de St. Pieterskerk te Leiden; interieur kerk te Alkmaar (onvoltooid, laatste werk); atelierhoek (jeugdwerk); de Nieuwe Kerk te Amsterdam; diverse kerkinterieurs. Aquarellen, w.o. een koestal; kerkinterieur; de oude den te Eykenrode en diverse tekeningen. -Gemeentearchief: gezicht op De Bataaf (aquarel). -
Museum Bredius: kerkinterieur. Rijksmuseum H. W. Mesdag: de Grote Kerk te Den Haag; de St. Pieterskerk te Leuven; synagoge in Den Haag; kerk te Trier; kerk te Hoorn; interieur van de synagoge in de Wagenstraat te Den Haag; koorhek van de Nieuwe Kerk te Delft; Portugese synagoge te Den Haag; Aquarellen: trap in de St. Maarten te Emmerich; kerk te Maassluis; Grote Kerk te Alkmaar; strand te Scheveningen.
HAARLEM -Gemeentearchief: enkele sepiatekeningen. -Frans Halsmuseum: gezicht op de Kleverlaan (1865); Newfoundlander; interieur van de Noorderkerk te Hoorn. Aquarellen: kerkinterieur; kerkinterieur met huwelijksplechtigheid; Bakenessekerk te Haarlem; boerendeel. -Teylers Stichting: kerkinterieur te Edam; verschillende aquarellen en sepia’s. HEINO -Stichting Hannema-De Stuers: poortje van het oude slot te Heemstede, LAREN (N.H.) -Singer Museum: kerkinterieur te Alkmaar; kerkinterieur (aquarel); boerendeel (interieur); boereninterieur met twee vrouwen (krijttekening en aquarel). LEEUWARDEN -Fries Museum: gezicht op een kerk. LEIDEN -Rijksprentenkabinet: tekeningen, w.o. drie knielende nonnen in een kerk (sepia). MIDDELBURG -Zeeuws Museum: aan de ingang van het dorp.
NIJMEGEN -Commanderie van St.Jan: de gerfkamer van de Stevenskerk te Nijmegen (aquarel), oss -Jan Cunenmuseum: drie kerkinterieurs van de St.Janskerk te Den Bosch; de kerk te Arnemuiden en een schets van de Oosterkerk te Hoorn; Tsaar Peter op de scheepstimmerwerf; een studieblad en twee tekeningen, OTTERLO -Rijksmuseum Kröller-Müller: 16 aquarellen en tekeningen, nl. kerkinterieurs; gezicht op Rouaan; de Amsterdamse Poort te Haarlem; landschapstudies; poortje; fabriekscomplex; kerkkamer te Naarden; trappenhuis; monument van Willem de Zwijger. ROTTERDAM -Museum Boymans-van Beuningen: mijn in de Borinage; de Pieterskerk te Leiden; kloostergang van het Minorietenklooster te Kleef; de Grote Kerk te Alkmaar; de St. Laurenskerk te Rotterdam; landschap met een vaart; interieur van een gotische kerk. Aquarellen: kerkinterieur; gezicht in Gouda achter de Grote Kerk. Litho’s: Cantabimus et Psallemus; de catechisatie; kerkinterieur; Huibert Duifhuis, UTRECHT -Collectie van Baaren: Burgerweeshuis te Delft; strandgezicht (aquarel); preekstoel (aquarel).
Tentoonstelling Pulchri Studio Den Haag (cat. nou. 1891); tent. Arti et Amicitiae (Twintig phototypie’, aug./sept. 1900); eretentoonstelling Pulchri Studio Den Haag (cat. april/mei 1917); tent. Museum Het Prinsenhof Delft (cat. 24/12/1958-2/2/1959). Kunstkronijk 1845/44 (bldz. 68), 1844/45 (bldz. 20 en 76), 1845/46 (bldz. 60), 1846 (bldz. 28), 1848 (bldz. 60), 1850 (bldz. 66), 1851 (bldz. 18), 1852 (bldz. 14), 1858 (bldz. 46), 1860 (bldz. 10), 1861 (bldz. 62), 1862 (bldz. 58), 1864 (bldz. 2), 1866 (bldz. 82), 1868 (bldz. 58), 1871 (bldz. 6), 1876 (bldz. 46) en 1878 (bldz. 180); Hist. Galerij I (bldz. 85) en II (bldz. 219); Elsevier I, 1891 (P. A.
M. Boele van Hensbroek, bldz. 525-557) en LUI, 1917 (H. F. W.Jeltes, bldz. 1-25); Oud-Holland 1925/24 (drH E. van Gelder) en 1968 (P. Kuyver, bldz. 190-210); Maandblad u. Beeldende Kunsten 1940 (M.
F. Hennus, bldz. 54-56) en Op den Uitkijk dec. 1958 (H. C. de Bruijn jr, bldz. 116-120).
C. Vosmaer: ‘Onze hedendaagse schilders’, Den Haag 1881;J. Bosboom: ‘Een en ander betrekkelijk mijne loopbaan als schilder’, 1891 (herdrukt 1946 met toelichting door A. Glavimans); H. L. Berckenhoff: J.
Bosboom en A. L. G. Bosboom-Toussaint’, Amsterdam 1891-1892; Schildersboek I,1898 (P. A. M.
Boele van Hensbroek, bldz. 5-21); ‘Zeventig tekeningen en studies van J. Bosboom uit de verzameling van H. W. Mesdag’, Amsterdam 1907; H. F. W.
Jeltes: *Uit het leven van een kunstenaarsechtpaar’, Amsterdam 1910; G. H. Mariusen W Martin: ‘Johannes Bosboom’, Den Haag 1917; M. F. Hennus: Johannes Bosboom’ (Palet-serie), Amsterdam 1940; Colmjon Scheen: ‘De Haagse School’, Rijswijk 1950; W. J. de Gruyter: ‘De Haagse School’(deel I), Rotterdam 1968.
Gram 1880; Immerzeel; Kramm; Luns; Lurasco; Marius; Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek I; Plasschaert; Scheen 1946 en 1969; Thieme-Becker; Van Hall I, II en port.; Waller; Wurzbach.
