Wat is de betekenis van vogelvrij?

vogelvrij - Bijvoeglijk naamwoord 1. buiten de wet gesteld Woordherkomst samenstelling van vogel en vrij

buiten bescherming van de wet gesteld, een strafmaatregel in de Middeleeuwen. Een vogelvrijverklaring kwam in zwaarte overeen met verbanning; wie een vogelvrijverklaarde doodde, werd niet vervolgd.

Wie het woord vogelvrij vergelijkt met krimpvrij, tochtvrij, bomvrij, vrachtvrij, tolvrij en vonkvrij, merkt dat wij met een vreemde vorming te maken hebben. Vogelvrij immers betekent noch: vrij van vogels noch: beschermd tegen vogels, maar: buiten de wet gesteld. Men heeft het woord op verschillende manieren verklaard. Sommigen gaan uit van de oud...

adj., fûgelfaei.

...

bn., buiten bescherming der wet gesteld, blootgesteld aan ieders vervolging: iem. vogelvrij verklaren.

(buiten bescherming der wet): iem. vogelvrij verklaren, buiten de wet stellen; Philips II verklaarde Oranje vogelvrij.

('vo:gəl) bn. [aan de vogels in de lucht, de dieren in het woud overgelaten] buiten de bescherming der wet : iemand – verklaren; Filips II verklaarde Oranje –, iedereen mocht Oranje doden.

‘Dit zegt men van die zodaanig verbannen zyn, dat elk vry gestelt is hen te dooden, waar hy ze vind, gelyk men vryheid heeft om een vogel te schieten’ (Tuinman 1,46). Volgens deze verklaring zou vogelvrij dus willen zeggen: zoo vrij als een vogel, dien ieder kan dooden. Volgens Borchardt, 1211; Grimm, Rechtsalterth 1,59 en...