Begrippenlijst drama

Nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling (2001)

Gepubliceerd op 30-06-2017

Abele spelen

betekenis & definitie

Middelnederlandse, wereldlijke toneelstukken uit de tweede helft van de veertiende eeuw

Dit zijn de oudste overgeleverde Nederlandse toneelteksten en als zodanig een unicum in de West-Europese dramaliteratuur en van groot belang voor de geschiedenis van het toneel. Zij stammen uit Zuid-Nederland. De abele (schone, kunstige) spelen zijn eigenlijk drie gedramatiseerde ridderverhalen, te weten Esmoreit, Gloriant, Lanseloet van Denemarken, en een waarin op allegorische wijze de strijd tussen de jaargetijden wordt uitgebeeld: Van den winter en de van den somer. Deze ernstige toneelspelen werden ter afsluiting besloten met een ‘sotternie’ als naspel, ook wel ‘clute’ (= klucht) en later ‘esbattement’ (zestiende eeuw) genoemd. Dit zijn gedramatiseerde, meestal platrealistische taferelen uit het dagelijkse volksleven, zoals de Buskenblaser en Nu noch.
→ Allegorie

Literatuur:
- Ben Albach, Duizend jaar toneel in Nederland (1965)
- Hans van Dam, Theater in gebruik, 1996
- R.L. Erenstein, Een theatergeschiedenis der Nederlanden, 1996,
- L. van Kammen (Ed.), De Abele Spelen naar het Hulthemse Handschrift, 1969
- Johan Nowé, Nu hoort wat men u spelen zal, Theater in de Middeleeuwen, 2000.