Begrippenlijst Arbeidsgeneeskunde

Redactie Ensie (2018)

Gepubliceerd op 09-01-2018

Nitrosegassen (NOx, N2O, NO, NO2)

betekenis & definitie

Van stikstof zijn acht oxiden bekend, die uiteenlopen van distikstofoxide (lachgas) dat gebruikt wordt als anaestheticum tot distikstofpentoxide dat instabiel is. Stikstofdioxide (NO2) is een krachtig oxidatiemiddel. Het is roodbruin van kleur met een doordringende geur. Als vuistregel geldt, hoe meer zuurstof op het stikstofatoom, hoe toxischer de stof.

Nitrosegassen worden gebruikt bij de produktie van salpeterzuur, bij het maken van explosieven en in vliegtuigbrandstof. Het wordt eveneens geproduceerd bij sommige technieken van lassen. Het komt ook voor in silo's en bij verbrandingen in dieselmotoren. Akute effekten zijn te wijten aan de irritatie van de diepere longweefsels. Longoedeem kan 8 tot 24 u na expositie ontstaan. Akute expositie van hoge concentraties kan aanleiding geven tot vrij vlug verlopend longoedeem. Chronische blootstelling geeft aanleiding tot een bruine verkleuring van de tanden. Er zijn dan afwijkingen te zien t.h.v. de longen. De behandeling is niet specifiek. Uiteraard moet de betrokkene onmiddellijk uit het milieu verwijderd worden en de ademhalingsfunktie worden gevolgd. Wanneer het een ernstige intoxicatie geweest is, is ziekenhuisopname zinvol wegens het risico van laattijdig longoedeem. Om de ernst van de vergiftiging na te gaan, wordt carboxyhemoglobine bepaald in het bloed. De behandeling bestaat uiteraard in het stoppen van de expositie en vervolgens zuurstof toe te dienen. Bij ietwat ernstige vergiftiging met nikkelcarbonyl is het nodig de patiënt gedurende 48 uren te observeren in een ziekenhuis. De reden hiervoor is dat laattijdig longoedeem altijd mogelijk is.