Algemeen Nederlands Woordenboek

Algemeen Nederlands Woordenboek (2009-heden)

Gepubliceerd op 29-10-2020

heldendood

betekenis & definitie

heldhaftige dood.

dood als van een held; het doodgaan als een held; heldhaftige dood; heroïsche dood.
Vaak gezegd van militairen die in de oorlog sneuvelen, maar in ruimere toepassing ook van andere personen en van dieren.

Voorbeelden:
De meeste soldaten hebben in het heetste van de strijd alleen maar het nuchtere en directe 'jij of ik' voor ogen. Vechten van man tegen man, vechten voor een stelling, vechten voor een overwinning – zonder de gedachte wat die overwinning betekent en welke voordelen eraan verbonden zijn. 'Heldendom' is geen handel, 'heldendood' nog veel minder. Het belangrijke is de onvoorwaardelijke inzet, de onoverwinnelijke angstloosheid. Het komt voor dat de soldaat moet zeggen: 'als wij niet volhouden, zijn onze kameraden verloren' en zichzelf bewust moet opofferen.
Giovanni Peirs, Het onvermogen, 2001

'Mijn vader is helemaal niet dood. Mijn vader zit in een gekkenhuis.' Ik had... wij hadden nooit anders gehoord dan dat hij was gesneuveld in Korea, een heldendood. Je had het vaak over hem. Dan begon je altijd zo: 'Toen mijn vader nog leefde ...'
Jan Meyers, Het samenzijn, 1985

Voor mij zag ik, omspeeld door dat parelende septemberzonlicht. die zinkende haringlogger. Aan de nog uit het water rijzende achtersteven klemde de schipper, die niet van boord had willen gaan, zich vast aan de reling. Ja, maar het was iemand van hier, dacht ik, zo'n Waterweg-schipper, nou reken maar dat die ook van boord is gegaan; zo iemand is veel te nuchter voor zo'n heldendood. Nee, die is zonder enige twijfel ook in de boot gegaan.
Maarten 't Hart, Het woeden der gehele wereld, 1993

Lucas Maex was mislukt, had zijn leeuwewerk niet tot een apotheose kunnen brengen. Ik raadde wat hij had willen doen, ik kende zijn intenties, instinctief. Hij was op de rand van de heldendood blijven steken, een boertje van OudLiekegem gebleven in het aanschijn van de finale die zijn epos zou vereeuwigen.
Herman Vos, De groene leeuw, 1979

< >