De grote encyclopedie van het antiek

Jan Durdik en anderen (1970)

Gepubliceerd op 02-12-2020

Pendule religieuse of religieuse

betekenis & definitie

(Fr., lett. non), vroegste Franse uitvoering van het slingeruurwerk van Chr. Huygens met korte slinger uit 1657. zoals deze in Parijs onder zijn toezicht werd gebouwd door Isaac Thuret, en als type tot in de beginjaren van de 18de eeuw werd vervaardigd.

De naam werd ongetwijfeld geïnspireerd door de uiterst eenvoudige zwarthouten kast met de zwart-fluwelen wijzerplaat. Ook in andere opzichten vertoont de religieuse sterke overeenkomst met de Nederlandse versie van Huygens' slingeruurwerk, de zgn. Haagse klokjes: de cijferring is echter van koper en voor de kast is soms zwart perehout gebruikt. Tegen het eind van de 17de eeuw krijgt de klok een entablement met gecanneleerde zuiltjes met gestoken kapitelen, terwijl de kast wordt verfraaid met marqueterie in Boulle Techniek. De wijzerplaat wordt voorts bedekt door een getoogd glazen deurtje. Hoewel in principe een tafelklokje wordt de religieuse ook dikwijls op een console aan de wand geplaatst en werd aldus de vroegste vorm van de Franse consoleklok.

< >