De grote encyclopedie van het antiek

Jan Durdik en anderen (1970)

Gepubliceerd op 02-12-2020

Credensmeubelen

betekenis & definitie

samenvattende term voor enige typen kasten, zoals dressoir, credens en buffet, die in verschillende cultuurperioden dienden voor het klaarzetten van spijzen voordat ze werden opgediend. Een dressoir is een wandkast, waarvan de zijwanden en/of de achterwand tot op de vloer zijn verlengd en, al dan niet in combinatie met poten, een aan een of meer zijden open onderstel vormen, waarin even boven de grond een vloertje is aangebracht.

Verwant aan het dressoir is de credens, een bergmeubel vooral van eind 14de tot midden 15de eeuw in gebruik. Bij de credens was de achterwand niet alleen naar beneden tot de vloer, maar ook naar boven doorgetrokken en veelal van een of meer planken voor serviesgoed voorzien. De Italiaanse credenza uit de I6de eeuw is een variatie van de credens met gesloten onderstel. Een dergelijk onderstel is ook een kenmerk van de voortzetting van dressoir en credens: het buffet. Het kwam eind 16de eeuw in de mode en droeg boven de onderkast, aan de naar boven doorgetrokken achterwand, terugspringende kastjes, waarboven vaak de overhuivende kap weer de diepte van de onderkast bereikte. Het buffet heeft zich, met aanpassing aan de opeenvolgende stijlen, gehandhaafd tot in de 20ste eeuw.

In Engeland bestonden credensmeubelen die enigszins afwijken: 16de-en 17de-eeuwse tijdgenoten van het dressoir waren de livery cupboard, court cupboard en de press cupboard. De laatste is ingedeeld zoals het buffet, maar met behoud van de minder massieve bouw van het dressoir; bij de court cupboard is de onderbouw open, zonder kast, bij de livery cupboard ontbreekt ook de bovenkast. Daarnaast kende men nog de dresser en de laat-18de-eeuwse sideboard.

< >