Rationeel verwijst naar iets dat is gebaseerd op de rede of het verstand, in tegenstelling tot iets dat gebaseerd is op emoties of instinct.
Rationeel denken is het vermogen om logisch en systematisch te redeneren en te beslissen op basis van feiten en logische argumenten.
Rationeel denken houdt in dat men objectief en onpartijdig probeert te zijn, zonder beïnvloed te worden door vooroordelen, emoties of subjectieve ervaringen. Dit betekent ook dat men openstaat voor nieuwe informatie en bereid is om hun mening te herzien als nieuwe feiten of argumenten worden gepresenteerd.
Rationeel handelen betekent dat men handelt op basis van een duidelijk doel, waarbij men de meest effectieve middelen gebruikt om dat doel te bereiken. Dit houdt in dat men de kosten en baten van verschillende opties zorgvuldig afweegt en op basis daarvan beslissingen neemt.
Het begrip 'rationeel' wordt vaak gebruikt in contrast met 'emotioneel' of 'irrationeel'. Een irrationele beslissing is een beslissing die niet is gebaseerd op feiten of logische argumenten, maar op emoties, vooroordelen of ongefundeerde overtuigingen.
