Een pavane is een langzame, statige dans die populair was in de 16e en 17e eeuw, vooral aan Europese hoven. Het woord komt waarschijnlijk van het Italiaanse pavana, dat verwijst naar de stad Padua (Padovana), of van het Latijnse pavane, wat "pauw" betekent, vanwege de sierlijke, statige bewegingen van de dans die aan een pauw doen denken.
De pavane werd vaak uitgevoerd in paren en kenmerkt zich door langzame, gracieuze bewegingen die passen bij de plechtige sfeer. Muzikaal gezien is een pavane meestal in een tweedelige maatsoort (bijvoorbeeld 4/4) en werd het vaak gecombineerd met een snellere dans, zoals de galliarde. Componisten zoals John Dowland en Claudio Monteverdi schreven muziek voor de pavane.
Tegenwoordig wordt de pavane vooral uitgevoerd als historische dans of instrumentale muziek.
