Initiatief heeft verschillende betekenissen, maar verwijst over het algemeen naar het nemen van een eerste stap of actie om iets te beginnen of te bereiken.
Initiatief kan verder verwijzen naar:
- (proactieve actie) het ondernemen van actie zonder hier door anderen toe aangezet te worden. Het is het vermogen om op eigen initiatief te handelen en te beslissen;
- (plan) het bedenken van een nieuw idee of plan en het ondernemen van stappen om dit idee of plan te realiseren;
- (leiderschap) het voortouw nemen en hiermee anderen inspireren om actie te ondernemen;
- (politiek) een voorstel of actieplan dat door een politieke partij of individu wordt geïnitieerd om een bepaald probleem op te lossen of een beleidsdoel te bereiken;
- (maatschappelijke participatie) individuen of organisaties die actie ondernemen om een bepaalde maatschappelijke kwestie aan te pakken, bijvoorbeeld door middel van vrijwilligerswerk, fondsenwerving of het organiseren van evenementen.