"Gaslighting" is een vorm van psychologische manipulatie waarbij de dader probeert het slachtoffer aan zichzelf te laten twijfelen, met als doel controle over het slachtoffer te krijgen. Het woord komt van het toneelstuk "Gas Light" (1938) en de daarop gebaseerde films, waarin een man zijn vrouw probeert te overtuigen dat ze gek wordt door kleine veranderingen in hun omgeving door te voeren en haar percepties te ontkennen.
Kenmerken van gaslighting zijn:
* Ontkennen van gebeurtenissen: De dader ontkent dat bepaalde gebeurtenissen hebben plaatsgevonden of verdraait ze.
* Verdraaien van feiten: De dader verandert de waarheid om het slachtoffer in verwarring te brengen.
* Minimaliseren van gevoelens: Het slachtoffer wordt verteld dat zijn of haar gevoelens of gedachten niet geldig zijn of overdreven zijn.
* Isoleren van het slachtoffer: De dader probeert het slachtoffer te isoleren van vrienden en familie om controle te vergemakkelijken.
* Liegen en misleiden: Het voortdurend liegen of presenteren van valse informatie om het slachtoffer te manipuleren.
Effecten op het slachtoffer:
- verlies van zelfvertrouwen en eigenwaarde;
- verwarring en onzekerheid over de eigen percepties en herinneringen;
- gevoelens van hulpeloosheid en afhankelijkheid van de dader;
- emotionele en mentale uitputting.
Gaslighting herkennen en aanpakken:
* Documentatie: Bijhouden van gebeurtenissen en gesprekken kan helpen om feiten te controleren.
* Ondersteuning zoeken: Praten met vrienden, familie of een therapeut kan helpen om perspectief te krijgen.
* Grenzen stellen: Het is belangrijk om grenzen te stellen en vast te houden aan eigen percepties en gevoelens.
* Professionele hulp: Soms is het nodig om hulp te zoeken bij een professional om de situatie aan te pakken en te herstellen van de impact van gaslighting.
