Exploitatie is een term die wordt gebruikt om te verwijzen naar het benutten van een bron of situatie voor persoonlijk gewin.
Dit kan betrekking hebben op het gebruik van arbeid, grondstoffen, geld of andere middelen. Exploitatie kan plaatsvinden in vele contexten zoals bijvoorbeeld in de economie, politiek, technologie, het milieu en sociaal gebied.
In de economie wordt exploitatie vaak geassocieerd met het uitbuiten van arbeiders, het verkrijgen van winst ten koste van anderen, of het uitbuiten van een marktpositie om onredelijke prijzen te vragen. Op sociaal gebied kan exploitatie betrekking hebben op het uitbuiten van kwetsbare groepen zoals kinderen, vrouwen, ouderen en minderheden.