De datief is een grammaticale term die verwijst naar een van de naamvallen in verschillende talen (onder andere het Latijn, Duits en Russisch). De datief wordt gebruikt om de indirecte ontvanger of begunstigde van een actie aan te duiden. Het kan ook worden gebruikt om te verwijzen naar de persoon aan wie iets toebehoort.
In het Nederlands komt de datief in sommige constructies en uitdrukkingen nog steeds voor, bijvoorbeeld in zinnen als "Ik geef mijn vriend een cadeau" waarbij "mijn vriend" de rol van de indirecte ontvanger vervult.
In andere talen, zoals het Duits, wordt de datief op een systematische manier gebruikt en heeft het invloed op de vorm van zelfstandige naamwoorden, bijvoeglijke naamwoorden, voornaamwoorden en werkwoorden. Het kan ook worden gebruikt om plaatsaanduidingen, tijdsaanduidingen en middelen aan te geven.
