Zambia

betekenis & definitie

officiële naam Republic of Zambia

oppervlakte 752614 km2

inwoners 5 834 000

hoofdstad Lusaka

staatsvorm republiek

staatshoofd Kenneth David Kaunda

reg. leider Nalumino Mundia

officiële taal Engels

religies etnische godsdiensten, rooms-katholieken, protestanten, Afrikaanse onafhankelijke Kerken

munteenheid kwacha

BNP/hoofd US$ 560

lid van VN, UNESCO, UNCTAD, WHO, FAO, ILO, ECA, Brits Gemenebest, O AU, IMF, Wereldbank

Landschap en klimaat

Zambia ligt in het zuiden van Centraal-Afrika en grenst van het noorden uit resp. aan Tanzania, Malawi, Mozambique, Zimbabwe, Botswana, Namibië, Angola, Zaïre. Het grootste deel wordt ingenomen door een hoogvlakte. De lagere delen bestaan uit een aantal riviervalleien, en de depressies rond een aantal meren. Belangrijkste rivieren zijn de Kongo en de Zambesi, waarvan de laatste rijk is aan watervallen. Er is een droog seizoen van mei tot augustus, een warme periode van september tot november en een vochtige periode van november tot april.

Sociale gegevens

De bevolking bestaat uit ca. 80 volken, waarvan geen enkel echt overheerst. Hoogste bevolkingsdichtheden komen voor in de lagere delen en vruchtbare riviervalleien; ca. 37% woont in steden. Sinds de onafhankelijkheid heeft het onderwijs hoge prioriteit en wordt financieel erg gesteund, desondanks is 61 % analfabeet.

Er is één universiteit. De volksgezondheid is nog zeer voor verbetering vatbaar: belangrijke problemen zijn de hoge kindersterfte, ondervoeding, slechte hygiënische omstandigheden. De medische zorg is een staatszaak, maar van een goed systeem is nog geen sprake.

Economische gegevens

De bevolking is voor het grootste deel werkzaam in de landbouw; desondanks draait de economie vnl. om de export van koper en (sinds kort) kobalt. De landbouw is zelfvoorzienend, voor de export worden o.a. katoen, aardnoten, thee, koffie en rijst geproduceerd. De industrie houdt zich vnl. bezig met de verwerking van koper en andere ertsen, hetgeen de economie zeer kwetsbaar maakt. Het wegennet is 35.000 km lang, het spoorwegnet 2200 km.

Geschiedenis

Eind 19e eeuw was er een aantal goed georganiseerde inheemse koninkrijken, die met de British South Africa Company handels- en mijnbouwverdragen hadden gesloten, en kreeg het gebied de naam Noord-Rhodesia. Op 24 oktober 1964 werd het een onafhankelijke republiek binnen het Gemenebest, onder de naam Zambia.

Zambia is als een van de frontlijnstaten nauw betrokken bij de strijd tegen het regime in Zuid-Afrika. De regeling voor Rhodesië (Zimbabwe) in 1979 was een persoonlijke triomf voor president Kaunda. In 1982 nam Kaunda het initiatief voor een gesprek met de Zuidafrikaanse premier Botha, o.a. over de kwestie-Namibië. Binnenslands probeerde de regering haar greep op de pers te vergroten.